
گروه فرهنگي: اروميه تعداد قابل توجهي از کليساهاي شرق آشوري را در خود جاي داده است که محل برگزاري مراسمهاي آييني آشوريهاست.
در اين بين شمار کليساهايي به نام حضرت مريم در اين نقطه از ايران قابل توجه است. تراکم کليساهاي آشوري در اروميه زياد است و شمار کليساهايي که نام مريم مقدس را گرفتهاند، توجه را جلب ميکند. در پرونده کليساهاي ايران نيز که در سال 2008 (1387) به عنوان نهمين اثر ايران در فهرست آثار جهاني يونسکو ثبت شد، يکي از سه کليساي معرفي شده نيز مريم (زور زور) نام دارد. در ادامه مروري خواهيم داشت بر چند کليساي شرق آشوري در اروميه که با نام حضرت مريم شناخته ميشوند:
اروميه تعداد قابل توجهي از کليساهاي شرق آشوري را در خود جاي داده است که محل برگزاري مراسمهاي آييني آشوريهاست. در اين بين شمار کليساهايي به نام حضرت مريم در اين نقطه از ايران قابل توجه است. تراکم کليساهاي آشوري در اروميه زياد است و شمار کليساهايي که نام مريم مقدس را گرفتهاند، توجه را جلب ميکند. در پرونده کليساهاي ايران نيز که در سال 2008 (1387) به عنوان نهمين اثر ايران در فهرست آثار جهاني يونسکو ثبت شد، يکي از سه کليساي معرفي شده نيز مريم (زور زور) نام دارد. در ادامه مروري خواهيم داشت بر چند کليساي شرق آشوري در اروميه که با نام حضرت مريم شناخته ميشوند:
کليساي حضرت مريم در مرکز شهر اروميه قرار دارد که شامل دو ساختمان قديمي و جديد ميشود. ساختمان قديمي اين کليسا به قرن اول ميلادي بر ميگردد و ساختمان جديد بيش از پنج دهه قدمت دارد.
بنا بر نظرات محققان و باستانشناسان، کليساي مريم مقدس، ابتدا به عنوان آتشکده استفاده ميشد و دومين کليساي قديمي دنيا پس از کليساي »بيت لحم« فلسطين به شمار ميآيد. معماري ساختمان اين کليسا مربوط به دوران ساسانيان است، معماري داخلي اين ساختمان پارتي ـ ساساني است.
کليساي ننه مريم داراي صحن نسبتاً بزرگي است. حياط کليسا به وسيله دو ورودي به خيابان قدس و کوچه ضلع غربي راه مييابد.
بخش قديمي و اکثر ساختمانهاي کليسا در ضلع شمالي صحن واقع شدهاند. »کليساي ننه مريم« بارها مرمت شده است.
برخي تحقيقات و منابع غيرمستند نشان ميدهد که اولين مرمت در سال 642 ميلادي صورت گرفته و در سال 1342 و 1343 شمسي نيز برجي جديد به کليسا (ساختمان جديد) اضافه شده و خود کليسا هم مرمت شده است.اين کليساي بزرگ و قديمي در سال 1377 در فهرست ميراث ملي ايران به ثبت رسيده است.يکي ديگر از کليساي حضرت مريم در روستاي گُلپاشين است که در سال 1905 ميلادي ساخته شده است.
همچنين در منطقه چهار بخش اروميه، کليسايي با نامي مشابه (مريم مقدس)، بين سالهاي 1873 و 1905 ميلادي ساخته شده است.کليساي ديگري هم با نام حضرت مريم در روستاي انهر در سال 1886 ميلادي ساخته شده است.روستاي چکمي هم ميزبان يکي ديگر از کليساهاي آشوري با نام حضرت مريم است که بين سالهاي 187 تا 1905 ميلادي و به سبک روسي ساخته شده است.
روستاي نازلو هم يکي ديگر از روستاهاي حاشيه اروميه است که کليساي ديگري با نام حضرت مريم در آن قرار گرفته است.
کليساي ديگري هم معروف به »حضرت مريم قريب« واقع در کوه سير در روستاي جانوسلو در اروميه وجود دارد که جزو کوچکترين کليساهاي ايران به شمار ميآيد. گفته ميشود اين کليسا از اواخر دوره ساساني به يادگار مانده است. کليساي کوچک حضرت مريم روستاي جانوسلوي بسيار ساده است و تنها يک صليب بزرگ بر فراز بام کوچک آن به چشم ميخورد.
در کنار اين کليساي سنگي و کوچک که تنها شامل يک اتاق است يک کلبه کوچک فلزي قرار گرفته که محلي براي روشن کردن شمع زائران است. در برخي از اين کليساها آيينهايي چون عشاي رباني، جشن ميلاد مسيح، مراسم ازدواج و مرگ برگزار ميشود و آشوريها براي انجام اين آيينها در اين کليساها گردهم ميآيند.
به گزارش امانت به نقل ازايسنا، شمال شرق ايران و اروميه جايگاه ويژهاي از لحاظ تراکم کليساهاي آشوري دارد و حتي دو کليساي جهاني »زور زور« و »قره کليسا« در خود جاي داده است، اما برخي از اين کليساها به حال خود رها شدهاند و با وجود قدمت تاريخي که دارند هنوز جايي در فهرست آثار ملي ندارند. همچنين اطلاعات تاريخي دقيق و درستي از برخي از آنها وجود ندارد.