
گروه گزارش: استان آذربايجانغربي باتوجه به موقعيت جغرافياي و اقليم آب و هوايي يکي از مهمترين رويشگاههاي گياهان دارويي در کشور به شمار ميرود و به لحاظ تنوع گياهان در عرصههاي طبيعي جزء اولين استانهاي کشور است و با توجه به مستندات علمي و براساس گزارشات مراکز علمي و تحقيقاتي نزديک به 462 گونه گياه دارويي در پوشش گياهي استان وجود دارد.
استان آذربايجانغربي باتوجه به موقعيت جغرافياي و اقليم آب و هوايي يکي از مهمترين رويشگاههاي گياهان دارويي در کشور به شمار ميرود و به لحاظ تنوع گياهان در عرصههاي طبيعي جزء اولين استانهاي کشور است و با توجه به مستندات علمي و براساس گزارشات مراکز علمي و تحقيقاتي نزديک به گونه گياه دارويي در پوشش گياهي استان وجود دارد و اين استان را به ويتريني از انواع گياهان دارويي و منابع طب سنتي تبديل کرده است.استان آذربايجانغربي داراي 2 ميليون و 500 هزار هکتار مرتع و 101 هزار هکتار جنگل و عرصه کشاورزي و کوهپايهاي است که از اين رو ظرفيت مناسبي براي کشت و پرورش گياهان دارويي دارد و با توجه به اينکه گياهان دارويي يک صنعت نوظهور در بخش کشاورزي با رشد متوسط سالانه 15.5 درصد است و طبق آمار بين المللي، ميزان تجارت جهاني آن در زمان حاضر به 107 ميليارد دلار ميرسد و در ميان با توجه به پتانسيل مناسب در استان ميتوان نگاه ويژهاي به اين صنعت نوظهور براي توسعه و پيشرفت اقتصادي منطقه در نظر داشت.
براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزي در کشور هشت هزار گونه گياهي شناخته شده که از اين تعداد بيش از هزار و 200 گونه در استان شناسايي شده است و از اين ميزان هم بيش از 465 گونه گياه دارويي در آذربايجان غربي ميرويد که چوبان کبريتي ، بادرنجبويه ، شب بو ، ختمي ،آجي بيان و شيرين بيان ، ثعلب ، مرزه ، اسپناخ ، ايت بورني ، داغ قارپيزي ، مندي ، داغ سقزي ، يميشان ، چريش ، غازاياغي ، قره يونجا ، يارپيز ، دوه داباني ، اوشقون ، بيد مشک ، بادرشبو ، بزوشه ، بوغاز قووران ، کهلي اوتي ، بولاغ اوتي ، اوغلان اوتي و يارپيز با نام هاي متنوع بومي از جمله معروفترين اين گياهان دارويي هستند.
يادآور ميشود گياهان دارويي يک نعمت خدادادي بوده و در دشتها، ارتفاعات، کوهپايهها، حاشيه رودها و درهها ميرويند در طب سنتي براي درمان پرفشاري خون، سرفه، بيماريهاي گوارشي، بيماريهاي قلبي، سرما خوردگي، تسکين اعصاب ، رفع نفخ معده ، بيماريهاي پوستي و قندخون کاربرد دارند.بنابراين براي در جريان قرار گرفتن وضعيت گياهان دارويي و کشت آن در آذربايجانغربي مصاحبهاي با مسوولان مربوطه انجام شده است که در ادامه باهم ميخوانيم .
برداشت بيش از 6000 تن گياهان دارويي در آذربايجانغربي
قاسميان کارشناس گياهان دارويي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجانغربي در خصوص تنوع گياهان دارويي در استان: استان آذربايجانغربي به لحاظ تنوع گياهان دارويي در عرصههاي طبيعي جزء اولين استانها بوده به طوريکه درحال حاضر بر اساس مستندات علمي و گزارش مراکز علمي و تحقيقاتي استان نزديک به ??? گونه گياه دارويي در پوشش گياهي استان وجود دارد.وي ادامه داد: در هر حال حاضر حدود 1600 هکتار از اراضي استان زير کشت گياهان دارويي قرار دارد.
کارشناس گياهان دارويي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجانغربي با اشاره به موارد مصرف اين نوع از گياهان عنوان کرد: از گياهان دارويي به عنوان مواد اوليه داروهاي گياهي و نيز در ترکيب داروهاي شيميايي و درمان انواع بيماريها به ويژه در طب سنتي، کاربرد فراواني دارد ضمن اينکه بسياري از ادويههاي مصرفي در ترکيبات مواد غذايي جزء گياهان دارويي محسوب ميشوند که مصرف خوراکي دارند.قاسميان با اشاره به برداشت گياهان دارويي در استان عنوان کرد: سالانه به طور کلي در استان بيش از 6000 تن ماده تر گياه دارويي از گياهان دارويي استان برداشت ميشود.وي اضافه کرد: از بين توليدات گياهان دارويي استان ميتوان به گياه دارويي بيدمشک که بومي استان بوده و بيش از 60 درصد توليد اين گياه در کشور متعلق به استان آذربايجانغربي است که همه ساله علاوه بر اينکه محصول تر اين گياه به استانهاي مجاور به ياري استانهاي کشور از جمله فارس و اصفهان صادر شده و نيز عرق حاصل از اين گياه به صورت چمداني به کشورهاي حاشيه خليج فارس و کشورهاي همجوار استان صادر ميشود اشاره کرد.قاسميان تصريح کرد: علاوه بر اين سماق توليدي از مناطق جنگلي شهرستان سردشت که بالغ بر 700 تن است علاوه بر بسته بندي و فروش به تمام استانهاي کشورمان به کشور عراق و ترکيه نيز صادر ميشود.
اين کارشناس در خصوص تاثير کشت گياهان دارويي بر اقتصاد منطقه اذعان کرد: در صورت توسعه کشت گياهان دارويي در استان با توجه به اشتغالزايي بالا در اين حوزه و در صورت حمايت و گسترش صنايع تبديلي وابسته و فرآوري و بستهبندي مناسب از لحاظ صادرات و ارزآوري نيز موجب رونق اقتصادي در منطقه خواهد شد.
قاسميان يادآور شد: هم اکنون بر اساس منابع موجود کار در حوزه گياهان دارويي با توجه به نوع کشت و کار و تنوع صنايع تبديلي وابسته از لحاظ اشتغالزايي نسبت به ساير کشت وکارها بالا بوده به طوريکه در شرايطي اشتغالزايي در اين حوزه ? برابر ساير محصولات کشاورزي برآورد شده است.
در ادامه در خصوص عرقيات گياهي استان آذربايجانغربي ميتوان عنوان کرد که عرقيات گياهي نوعي از محصولات مرتبط به طب سنتي هستند که بيشتر حالت ارگانيک داشته و غيرشيميايي هستند و در حدود 40 نوع عرقيات گياهي و 70 نوع عرقيات گياهي ترکيبي در آذربايجانغربي توليد ميشود.دمکري مدير صنايع تبديلي و غذايي جهاد کشاورزي آذربايجانغربي در خصوص توليد عرقيجات گفت: ميزان توليد عرقيجات به طور متوسط در سال گذشته، بيدمشک 900 تن،بادرنجبو 1400 تن بوده است.
وي خاطرنشان کرد: عمده توليدات عرقيات کارخانجات استان شامل بادرنجبو،بيدمشک،گلاب،کاسني،نعناع فلفلي،پونه،بومادران است ومابقي عرقيات در حد بسيار کم و موردي مانند خارمريم،بابونه،زنيان،کرفس،کاهو،زيره توليد ميشود.معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منابع استاندار آذربايجانغربي اظهارداشت: استان آذربايجانغربي در زمينه توليد گياهان دارويي ظرفيتهاي بالايي دارد و ميتواند از طريق کشاورزي قراردادي و ايجاد زنجيره، زمينه مناسبي براي توليد ايجاد شود.به گزارش امانت به نقل از فارس، در اين راستا بسته بندي مناسب محصولات گياهان دارويي، تجاري سازي محصولات و بومي سازي از جمله مواردي است که بايستي نگاه ويژهاي دراين زمينه به وجود آيد و ايجاد شرايط مناسب زمينه ساز جذب سرمايههاي بزرگ و حتي کوچک بوده و ميتواند بخش مهمي از اشتغال مورد نياز جوانان در اين خطه را به خود اختصاص دهد.