سايه سنگين دلالي ادامه فعاليت را براي کشاورزان سخت کرده و آنها را در وادي سرگرداني قرار داده چنانکه گاهي مي خواهند دوباره به کارخود ادامه دهند و گاهي هم دست از کار مي کشند و براي هميشه کشاورزي را کنار گذاشته، خانه و کاشانه خود را رها کرده و عازم حاشيه شهرهاي بزرگ مي شوند.
شوکت و عظمت خود را از دست داده و از توليد کننده به مصرف کننده تبديل شده و نه تنها باري از دوش جامعه بر نمي دارند بلکه خود باري بردوش جامعه شده و با سکونت در حاشيه شهرها و يا در مناطقي غير از حاشيه شهر هزينه سنگيني به کشور وارد مي کنند.و اما تاسف بار تر از همه خالي شدن روستاها و خالي ماندن خانه هايي است که روزگاري محل زندگي همين مردمي بود که بخش بزرگي از توليدات کشاورزي و دامي را تامين مي کردند؛ و امروز باغهايشان رو به ويراني نهاده و خانه و روستايشان غبار فراموشي گرفته است.
تقصيري ندارد مي گويد از صبح تا شب سر زمين اجاره اي کار مي کنم؛ محصول مي کارم، روز و شب ندارم اما فصل برداشت که مي رسد ميوه و محصولي را که به قيمت 60 هزار تومان در بازار به فروش مي رود، به 10 هزار تومان هم نمي خرند؛ محصولي که براي به بار نشستنش علاوه بر خريد سموم هزينه زيادي کرده ام اما امروز هيچ برابري بين هزينه اي که کردم با پولي که بابت خريد محصولم مي دهند، وجود ندارد.محمد باقري ادامه مي دهد: سال قبل و قبل از آن زميني که براي کشت کدو و کلم اجاره کرده بودم، فصل برداشت با قيمت پايين مواجه شدم و همانطور رها کردم و نصيب گاو و گوسفندهاي مردم شد در واقع هزينه اي که کرده بودم از دست رفت.
دلال ها به قيمت دلخواه مي خرند
قلي نژاد کشاورز ديگري است که سال هاست به کار کشاورزي مي پردازد؛ او اظهار مي دارد: واسطه ها با قيمت پايين و دلخواه خود، کالاهاي توليدي ما را مي خرند و در واقع سود اصلي به جيب واسطه ها و دلالان مي رود و ما فقط زحمت کشت و پرورش محصول را مي کشيم.وي اظهار مي دارد: چاره اي جز فروش به واسطه ها نداريم براي دادن به کارخانجات بايد مدتها به صف ايستاد و مدتها محصول را در جعبه ها نگهداري کرد که پس از مدتي خاصيت خود را از دست مي دهد و مراجعه کننده هم از بس زياد است ساعت ها و روزها کاميون و وانت هاي متعدد به انتظار تحويل محصول به کارخانه مي مانند.
اين کشاورز ادامه مي دهد: به عنوان مثال گوجه فرنگي محصولي است که زياد کاشته ام؛ الان که به بازار برويد قيمت هاي بالايي دارد اما هنگام برداشت محصول ما که مي رسد قيمت ها تنزل مي کند و اصلا ارزش اين را ندارد که پول صرف خريد جعبه و کارگر بدهيم و بعد باقيمت پايين بفروشيم.
قلي نژاد افزود: محصولات ديگر نظير انگور و سيب هم بايد مدت ها به انتظار بمانند تا به کارخانه برسند و کشاورز به ناچار به واسطه هايي که در کنار جاده ها بساط پهن کرده اند، مي فروشند تا حداقل درآمدي نصيبشان شود.وي ادامه مي دهد: واسطه ها با کمترين قيمت خريده و به شهرهاي شمال و جنوب استان برده و به قيمت بالايي مي فروشند و به عبارتي کاسب اصلي آنها مي شوند و ما تنها حراج محصول خود را تماشا مي کنيم.
واسطه ها بساط خود را به دل روستاها برده اند
کشاورز ديگري که صاحب چندين باغ ميوه و زمين کشاورزي در روستاهاي اروميه است، اظهار مي دارد: امروز ديگر واسطه ها به کنار جاده بسنده نکرده اند بلکه بساط خود را به داخل روستاها کشيده و آنجا پهن کرده اند و کشاورز نيز به خاطر نپرداختن هزينه کاميون و وانت بار، واسطه هاي داخل روستا را غنيمت مي شمارد و برخلاف ميل باطني محصول خود را به آنها مي فروشد.
مصطفي پورعلي ادامه داد: هنگام برداشت محصول هيچگاه نظارتي بر فروش محصول کشاورزان نمي شود و اصلا براي کسي مهم نيست اينها که شب و روز کار مي کنند آيا درآمدي نصيبشان مي شود يا نه؟.
نصيب کم آذربايجان غربي از صنايع تبديلي با استاندارد بالا
کارشناس ارشد مهندسي کشاورزي اروميه اي دراين خصوص مي گويد: کمبود صنايع تبديلي با استاندارد بالا و کارخانجات متنوع در اطراف روستاها، مهيا نبودن بازار براي محصولات و بي توجهي به آينده محصولات کشاورزي باعث شده کشاورزان درطول سال تنها متحمل هزينه شده و هنگام برداشت به حق واقعي خود نرسند.
امين اصغر نژاد ادامه داد: همچنان اقدام اساسي براي پذيرش به موقع محصول کشاورزان نشده براي اينکه زمينه فراهم نيست کارخانه و صنايع تبديلي کمي در استان وجود دارد.
وي گفت: روزگاري سيب درختي دراين استان خريداري نداشت و حاصل زحمت کشاورزان بر زمين مي ماند با به وجود آمدن چنين وضعيت بسياري از کشاورزان باغات سيب خود را ويران کرده و درختان سيب را از ريشه بيرون آوردند.وي افزود: آنها با ناراحتي و عصبانيت دست به اين کار زدند چون سيب هاي درختي و محصولاتشان از بس مانده بود، ديگر تبديل به زباله شده بود.
اين کارشناس افزود: نبايد چنين فضايي دوباره تکرار شود به جاي روانه شدن واسطه ها به روستاها و زمين هاي کشاورزي کارخانجات و صنايع تبديلي جاي آنها را بگيرند و به کشاورز اميد دهند تا چرخه اقتصاد اين استان که کشاورزي است، متوقف نشود.
کارخانجات مکلف به خريد مستقيم محصول از کشاورز هستند
معاون توسعه بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي اظهارکرد: با کارخانجات جلسه گذاشته و صحبت کرده ايم که محصولات کشاورزان را مستقيم خريداري کنند و اين کار از سال گذشته صورت مي گيرد و باعث مي شود تعادل قيمت حفظ شود درحالي که پيش از اين؛ کارخانجات محصول را خريداري نمي کردند و مي گفتند پيمانکار داريم.محمد دمکري گفت: برداشت ميوه هاي هسته دار بيشتر در يک ماه صورت مي گيرد و همين امر باعث اشباع بازار شده و افراد سود جود اقدام به خريد ارزان محصولات کشاورزان مي کنند.
وي اضافه کرد: براي محصولات عمده نظير سيب درختي، گوجه فرنگي، هلو، شليل و آلبالو امکاناتي فراهم آورده شده تا به خوبي به فروش برسند چنان که در اين خصوص کارخانجات فراوري و تبديل از مواد خام به مواد فراوري را دردستور کار قرار داده ايم.
معاون توسعه بازرگاني سازمان جهادکشاورزي آذربايجان غربي ادامه داد: از ابتداي دولت سيزدهم تا به حال تعداد زيادي کارخانه پوره و کنسانتره به مرحله بهره برداري رسيده است و نزديک به 80 هزار تن توليد را هم افزايش داده ايم.
وي افزود: محصولات خريداري شده تبديل به پوره و کنسانتره شده و سپس صادر مي شوند و همچنين تعداد واحدهاي بسته بندي و بسته بندي ميوه ها نيز 15 برابر افزايش يافته و قدرت نگهداري آنها بالا رفته تا کشورهاي هدف استقبال بيشتري از محصولات توليدي کشاورزان استان کنند.
دمکري افزود: الان درحال احداث هفت کارخانه بسته بندي عسل هستيم تا با احداث اين کارخانه ها عسل توليدي کشاورز و توليد کننده بسته بندي شده و به خارج از کشور صادر شود.
معاون توسعه بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي اظهارکرد: نه تنها کارخانجات استان اقدام به خريد مستقيم محصول گوجه فرنگي کشاورزان استان مي کنند بلکه با توجه به اينکه خط توليد را بالا برديم، از استانهاي ديگر هم گوجه فرنگي خريداري مي شود.دمکري اظهارکرد: برداشت خوب، بسته بندي مناسب و سپس فراوري، سه مرحله اي است که مورد توجه ماست تا از خام فروشي محصول توليدي کشاورز جلو گيري شده و ارزش افزوده به جيب کشاورز برود.
صادرات محور بودن برنامه ماست
وي افزود: برنامه ما اين است تا صادرات محور باشيم و محصولات توليدي را تبديل به کنسانتره کرده و صادر کنيم.دمکري اضافه کرد: همچنين بناست در نزديکي باغات ميوه و روستاها کارخانه احداث شود تا کشاورزان به راحتي محصولات خود را به فروش برسانند.
کشاورزان حوصله بردن محصول به کارخانه را ندارند
معاون توسعه بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي افزود: کشاورزان از روي بي حوصلگي محصولات توليدي خود را به کارخانجات مورد نظر نبرده و به واسطه ها مي فروشند.وي افزود: اين درحالي است که کارخانجات شبانه روز فعال بوده و آماده خريد محصولات توليدي کشاورزان هستند.
تعامل با منطقه و راه اندازي بازارچه ها ضرورتي براي حفظ درآمد کشاورزان
عضو اسبق کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي اظهارکرد: اگرچه ما از معادن و ثروت هاي متعددي برخورداريم ولي محور توسعه ما با توجه به شرايط اقليمي کشاورزي است اما نمي توانيم از اين عرصه به خوبي استفاده کنيم.عين الله شريف پور اظهارکرد: تعاوني هاي روستايي مي توانند دراين زمينه موثر عمل کنند در حالي که اين امر به خوبي صورت نمي گيرد.
وي ادامه داد: همچنين سردخانه هاي استان صرفا براي نگهداري سيب است و بخشي براي نگهداري ساير محصولات وجود ندارد تا نگهداري شده و در زمان لازم صادر شود.شريف پور با تاکيد بر به روز شدن صنايع تبديلي استان در راستاي خريد محصولات و ايجاد ارزش افزوده در حوزه کشاورزي يادآورشد: راه اندازي چند بازارچه در نقاط مختلف شهر درحد و اندازه هاي معين باعث مي شود کشاورزان به جاي فروختن محصول خود به واسطه ها به اين بازارچه ها آورده و به قيمت مناسب بفروشند.
وي افزود: برخي کشورها هنگام برداشت محصول خود اجازه واردات همان محصول از کشورهاي ديگر را نداده و تعرفه هاي وارداتي را افزايش مي دهند که اين اقدام در کشورمان نيز ضروري است و جهت حفظ دسترنج کشاورزان جلوي واردات در فصل برداشت محصول گرفته شود تا محصول توليدي بتواند به فروش برسد.
شريف پور تقويت تشکل هاي کشاورزي و روستايي را هم ضروري دانست و افزود: اين تشکل ها نقش مهمي در فروش محصولات کشاورزي مي توانند ايفا کنند.وي شناسايي توليدات کشاورزي استان، زمان به عمل آمدن محصول و مرکز عرضه محصول را از جمله نکاتي برشمرد که مي تواند محصولات توليدي کشاورزان را از دست واسطه ها نجات داده و به موقع و در مرکز و مکان مناسب به قيمت مناسب به فروش برساند.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا، آذربايجان غربي استاني کشاورزي است که تداوم در ايجاد ارزش افزوده بيشتر در اين بخش مي تواند زمينه ساز توسعه و رشد اقتصادي بيشتر در اين بخش شود که اين امر به تلاش همه فعالان، بهره برداران و بخش هاي مرتبط وابسته است.