گروه گزارش: علي ارواحي کارشناس مديريت زيست‌بوم‌هاي تالابي  گفت: درياچه اروميه بحراني‌ترين وضعيت خود قرار دارد. اين موضوع به خاطر اين است که اين درياچه کمترين ميزان حقآبه را در چند سال اخير دريافت کرده است. در چند سال‌ها به دليل عدم تخصيص حقآبه به آن، اين درياچه در بدترين وضعيت خود قرار دارد. در واقع آب مورد نياز اين درياچه تامين نشده است و در حال حاضر 3يا 4 درصد آب دارد.
درياچه اروميه مدت‌هاست که با بحران‌ خشکسالي دست به گريبان است، ندادن حق‌آبه و کشت نادرست از مواردي هستند که توانسته به خشکسالي اين درياچه دامن بزند. درياچه اروميه در ميان استان‌هاي آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي قرار گرفته است. ارتفاع درياچه  1300 متر از سطح دريا است. در گذشته متوسط عمق درياچه، حدود 6 متر بوده است.
هر چند شرايط بحراني اين درياچه از دهه 70 آغاز شده و در اين مدت افت و خيزهاي زيادي در خصوص شرايط بحراني آن شاهد بوديم اما امسال با باقي ماندن تنها کمتر از 4 درصد آب آن اميدها براي احياي اين تالاب ارزشمند کم سو شده است.توسعه بي‌رويه اراضي کشاورزي، خالي شدن سفره آب‌هاي زيرزميني در نتيجه حفر چاه‌هاي مجاز و غيرمجاز بي‌شمار در اين حوضه آبريز، کاهش بارش، سدسازي، احداث ميانگذر و دخالت‌هاي انساني از مهمترين عوامل خشک شدن درياچه اروميه است.
تغيير الگوي کشت و مديريت منابع آب
در ستاد احياي درياچه اروميه و در کارگروه نجات ملي درياچه صحبت از تغيير الگوي کشت و مديريت منابع آبي در بخش کشاورزي مي‌شود اما هنوز ميليون‌ها تن چغندرقند و سيب در اين منطقه کشت مي‌شود و هر سال نيز بر وسعت آن‌ها افزوده مي‌شود. صحبت از حذف اراضي کشاورزي محصولات پرآب مي‌شود اما هر سال بر وسعت اراضي کشاورزي به خصوص در حوضه آبريز درياچه اروميه افزوده مي‌شود. سال‌ها است گفته مي‌شود که کشاورزي در آذربايجان غربي سنتي است و بايد از تجهيزات و مکانيزاسيون در جهت کشاورزي مدرن بهره برد اما تمام اين موارد در حد حرف باقي مانده است.
کارشناسان معتقدند درياچه اروميه همچنان در وضعيت بحراني به سر مي‌برد و به رغم اجراي طرح انتقال آب سد کاني سيب براي تسهيل در اقدامات حياتي براي درياچه اروميه به اقدامات متعدد زيادي از جمله مديريت آب در بخش کشاورزي نيازمنديم.
بحراني‌ترين شرايط درياچه اروميه
علي ارواحي کارشناس مديريت زيست‌بوم‌هاي تالابي  گفت: درياچه اروميه بحراني‌ترين وضعيت خود قرار دارد. اين موضوع به خاطر اين است که اين درياچه کمترين ميزان حقآبه را در چند سال اخير دريافت کرده است. در چند سال‌ها به دليل عدم تخصيص حقآبه به آن، اين درياچه در بدترين وضعيت خود قرار دارد. در واقع آب مورد نياز اين درياچه تامين نشده است و در حال حاضر 3يا 4 درصد آب دارد.
وي ادامه داد: اما اين موضوع که در آينده وضعيت اين درياچه چگونه خواهد شد به اين موضوع بستگي دارد که براي تامين حق‌آبه آن اقدامي را انجام بدهند يا خير. اگر به همين روال فعلي باشد اين پهنه آبي کاملاً به بيابان تبديل شده و مي‌تواند ريزگردها را تشديد کرده و باعث ايجاد فرو نشست شود. ريزگردها مي‌تواند انواع بيماري ريوي و پوستي را تشديد کند، حتي اين شرايط بهره‌برداري در بخش کشاورزي را با مشکل مواجه مي‌کند، اينها مهم‌ترين تبعات خشکسالي در کوتاه مدت است.
تامين حقآبه
ارواحي افزود:بايد راه‌حلي را پيشنهاد بدهيم که عملي باشد، به اين موضوع  اينگونه نگاه کنيم که از چه طريقي مي‌توانيم حقآبه درياچه اروميه را تامين کنيم. يکي از اين منابع صرفه‌جويي در بخش مصارف کشاورزي است. اين صرفه‌جويي مي‌تواند در يک فرايند تدريجي اتفاق بيفتد و همزمان بخش ‌هاي دولتي و بهره‌برداران با يکديگر تلاش کنند براساس يک برنامه مشخص مصارف بخش کشاورزي را پايين بياورند.
اين کارشناس تالاب گفت:دولت مي‌تواند محصولاتي که مزيت اقتصادي دارد را به کشاورزان معرفي کند، همزمان دسترسي مناسب براي ورود به بازار براي کشاورزان فراهم کند چون واسطه‌گري در بخش کشاورزي باعث مي‌شود مقدار ناچيزي از درآمد به کشاورزان برسد. اگر دسترسي کشاورز به بازار آسان شده و محصولات اقتصادي معرفي شود، يعني محصولي که به لحاظ مصرف آب بسيار کم مصرف باشد مي‌تواند کشاورز را ترغيب کند که کشت محصول خود را عوض کند.
راه‌هاي تامين آب
وي بيان کرد: همزمان از منابع ديگر مي‌توان آب را تامين کرد مثلاً بحث بازچرخاني آب يکي از اين موارد است، سيلاب‌هاي فصلي يکي ديگر از راه‌هاست . وقتي ما شاهد خشکسالي هستيم تمام بار به درياچه‌ها و تالاب‌ها تحميل مي‌شود که درياچه اروميه يکي از اين موارد است، بايد متوجه باشيم در شرايط خشکسالي همه بايد اين بار را به دوش بکشند و تنها به يک درياچه فشار وارد نشود.
هدر رفت آب را جبران کنيم
ارواحي افزود: در کشور ما به علت اينکه در منطقه خشک و نيمه خشک هستيم با محدوديت منابع آب روبرو هستيم، منابع آب را به شکل نامناسبي مديريت و مصرف مي‌کنيم وقتي اين دو موضوع را کنار هم قرار بدهيم به اين نتيجه مي‌رسيم که با اصلاح مديريت منابع آب مي‌توانيم بخشي از مشکل کم‌ آبي را حل کنيم، مثلاً شبکه آب شهري غالباً 30 درصد هدر رفت آب دارد اگر  شبکه‌هاي آب شهري را بهسازي کرد مي‌توان به ظرفيت آب شرب کمک کند و مازاد آب بهدرياچه کمک مي‌کند. بايد ببينيم چقدر اين اراده جدي براي حل اين مشکل وجود دارد، ما هر چند سال يک ترسالي داريم مثل اتفاقي که در سال 98 افتاد و اين ترسالي‌ها به درياچه کمک مي‌کند.
سد سازي مشکل اروميه
 ارواحي درباره نقش سدسازي در عملکرد درياچه گفت: سدسازي‌ها بر عملکرد درياچه تاثير مي‌گذارد چون جرياناتي که در حوزه آبريز درياچه بوده است و از طريق رودخانه‌ها به درياچه مي‌ريخته حالا با وجود سدسازي درياچه از آن محروم‌ مي‌شود.در مواردي احتياج است که ما سد احداث کنيم ولي در مواردي که اين سدسازي به شکلي از مديريت منابع آب تبديل شود پيامدهاي مثبتي براي حوزه آبريز محيط زيست نخواهد داشت. 
 به گزارش امانت به نقل از فارس،سدي که احداث مي‌شود يک پيام مشخص دارد اين آب قرار است براي توسعه کنترل شود، آن هم توسعه ناپايدار مي‌شود و درياچه از آب محروم مي‌شود.