گروه گزارش:موانع امنيتي و ديوانسالاري، مانع رونق اقتصادي و سرمايهگذاري در اروميه شده است و مسلم است که بايد با تغيير اين رويکرد زمينه جهش سرمايهگذاري در استان آذربايجان غربي را فراهم کرد.
استان آذربايجان غربي، با وجود برخورداري از موقعيت جغرافيايي استراتژيک و ظرفيتهاي اقتصادي چشمگير، در مسير توسعه و پيشرفت خود با چالشهاي عديدهاي روبرو است. در اين ميان، شهر اروميه به عنوان مرکز اين استان، بيش از هر جاي ديگري طعم تلخ اين موانع را چشيده است.
موقعيت جغرافيايي منحصربهفرد اروميه، اين شهر را در مسير طلايي رسيدن به اروپا قرار داده است. انتظار ميرفت که اين موقعيت استراتژيک، اروميه را به قطبي براي سرمايهگذاري و فعاليتهاي اقتصادي تبديل کند. اما در شرايط کنوني، نهتنها چرخهاي فعالين اقتصادي در اين استان بهگلنشسته، بلکه پنجرههاي فرصت سرمايهگذاري خارجي نيز يکي پس از ديگري بسته ميشود.
اين امر، آذربايجان غربي را از مسير توسعه و پيشرفت عقب نگه داشته و مردم اين استان را از مزاياي رونق اقتصادي محروم کرده است. در اين گزارش، به بررسي علل اين مشکلات و راهکارهايي براي حل آنها خواهيم پرداخت.
امنيت يا منعيت؟
استان آذربايجان غربي، با وجود داشتن مرز مشترک با سه کشور، ميتوانست بهمثابه دروازهاي بهسوي رونق اقتصادي و شکوفايي در منطقه عمل کند. اما به نظر ميرسد رويکرد امنيتي حاکم بر اين استان، اين مزيت را به چالشي جدي تبديل کرده و سايهاي سنگين بر سر راه سرمايهگذاري در اين منطقه افکنده است. برخي کارشناسان معتقدند که نگاه صرفاً امنيتي در آذربايجان غربي، باعث ايجاد جوّي از سوءظن و ترس در بين سرمايهگذاران شده و آنان را از ورود به اين منطقه منع ميکند. اين در حالي است که استان همجوار، آذربايجان شرقي، با وجود داشتن مرز مشترک با کشور آذربايجان، از چنين مشکلي رنج نميبرد و شاهد رونق قابلتوجهي در زمينه سرمايهگذاري است.
به گفته کارشناسان، رويکرد صرفاً امنيتي افراطي در آذربايجان غربي، بهجاي ايجاد امنيت براي مردم و سرمايهگذاران، باعث ايجاد فضايي از بياعتمادي و سوءظن شده است. اين موضوع، سرمايهگذاران را از ورود به اين منطقه و سرمايهگذاري در آن دلسرد ميکند. مقايسه استان آذربايجان غربي با استان همجوار، آذربايجان شرقي، بهوضوح نشان ميدهد که رويکرد امنيتي در اين دو استان تا چه حد بر روند سرمايهگذاري تأثيرگذار بوده است.
آذربايجان شرقي، با وجود داشتن مرز مشترک با کشور آذربايجان، از رويکردي متعادلتر در زمينه امنيت برخوردار است. اين موضوع باعث شده تا اين استان به مقصدي جذاب براي سرمايهگذاران تبديل شود و شاهد رونق قابلتوجهي در زمينههاي مختلف اقتصادي باشد. براي شکوفايي اقتصادي آذربايجان غربي و جذب سرمايهگذاري در اين استان، ضروري است که رويکرد امنيتي حاکم بر آن تعديل شود. نگاهي واقعبينانهتر به مقوله امنيت و ايجاد فضايي امن و اطمينانبخش براي سرمايهگذاران، گامي اساسي در جهت توسعه اقتصادي اين منطقه خواهد بود.
اين تفاوت آشکار در رونق اقتصادي دو استان همجوار، به وضوح در پيشرفت شهرها و سطح رفاه مردم آن ها نمود پيدا ميکند. تبريز، به عنوان مرکز استان آذربايجان شرقي، با جذب سرمايهگذاران داخلي و خارجي، به يکي از پيشرفتهترين شهرهاي ايران تبديل شده و در حالي که از امکاناتي مانند مترو و مراکز تفريحي مدرن برخوردار است، اروميه همچنان در حسرت چنين امکاناتي مانده و به عنوان يکي از عقبماندهترين شهرهاي کشور شناخته ميشود.
موانع بروکراتيک و سنگاندازي مسئولان
اما مشکلات سرمايهگذاران در اروميه به مقوله امنيت محدود نميشود. به گفته بسياري از فعالان اقتصادي، بروکراسي اداري پيچيده و سنگاندازيهاي برخي از مسئولان، مانع ديگري بر سر راه سرمايهگذاري در اين استان است.
سرمايهگذاران در اروميه براي احداث يک واحد توليدي يا صنعتي، بايد از موانع متعددي عبور کنند و درگير فرآيندهاي زمانبر و طاقتفرساي اداري شوند. اين موضوع در حالي است که در استانهاي ديگر، شرايط براي سرمايهگذاران تسهيل شده و شاهد صدور مجوزهاي لازم در کوتاهترين زمان ممکن هستيم.
نمونهاي از موانع و ترک ديار يک سرمايهگذار
در اين گزارش، به نمونهاي از تجربيات تلخ يک سرمايهگذار در اروميه اشاره شده است. اين سرمايهگذار همداني که قصد داشت يک مجموعه شهرک صنعتي را در اروميه احداث کند، پس از 4 سال کاغذبازي و مواجهه با سنگاندازيهاي برخي مسئولان، در نهايت عطاي سرمايهگذاري در اين استان را به لقايش بخشيد و راهي استان البرز شد.
سرمايه گذاري در اطراف سد حسنلو هم که ظرفيت بکر و دست نخورده اي دارد داستان غم انگيزي دارد و در دهه هاي گذشته هر سرمايه گذار داخلي و خارجي براي سرمايه گذاري به آنجا مراجعه کرده به خاطر تشديد ديدگاه هاي امنيتي در منطقه، از هر ايده اي که براي سرمايه گذاري در اين منطقه زيبا داشته منصرف مي شود و حتي سرمايه گذاران خرد بومي هم بعد از شروع به کار به خاطر سنگ اندازي هاي متعدد از ادامه فعاليت باز مي مانند. اين اتفاقات، تنها نمونهاي از موارد متعددي است که در آن سرمايهگذاران به دليل موانع موجود در استان، ترجيح ميدهند سرمايه خود را در استانهاي ديگر به کار گيرند.
جوانان بيکار و حسرت فرصتهاي از دست رفته
بيتوجهي به مقوله سرمايهگذاري و عدم حمايت از بخش خصوصي، پيامدهاي ناگواري براي مردم استان، به خصوص جوانان، به دنبال داشته است.
مرتضي حسيني، جوان 35 ساله بيکار در اروميه، معتقد است که نبود مديريت کارآمد و فرصتهاي شغلي محدود، عامل اصلي مشکلات جوانان اين استان است. او ميگويد: “چندين سال است که در آزمونهاي استخدامي شرکت ميکنم، اما به دليل پارتيبازي و عدم وجود عدالت در برخي از استخدامها، هرگز نتوانستم شغلي پيدا کنم.” علي رضايي، فارغالتحصيل ليسانس حسابداري، نيز از وضعيت موجود نااميد است. او ميگويد: “اگر از سرمايهگذاران حمايت شود، ميتوان شاهد رونق اقتصادي و ايجاد شغل براي جوانان بود. من ميتوانستم در اين شرايط صاحب شغل ثابتي باشم، اما متاسفانه هيچ اميدي به اينکه در آينده شغل مناسبي داشته باشم ندارم.براي حل معضل سرمايهگذاري در اروميه و شکوفايي اقتصادي اين استان، ضروري است که اقدامات جدي و برنامهريزيهاي مدون صورت گيرد.
در وهله اول، لازم است که رويکرد امنيتي حاکم بر استان تعديل شود و نگاهي واقعبينانهتر به مقوله سرمايهگذاري و حضور سرمايهگذاران در اين منطقه وجود داشته باشد. ايجاد فضاي امن و اطمينانبخش براي سرمايهگذاران، گامي اساسي در جهت جذب سرمايه و رونق اقتصادي خواهد بود. همچنان که سپاه پاسداران طلايه دار اين تغيير رويکرد است و باعث شده سرمايه گذاراني خاص در مناطق مرزي مستعد، جرأت سرمايه گذاري داشته باشند، بايد ساير دستگاه هاي امنيتي و انتظامي هم با پيروي از اين رويکرد زمينه جهش سرمايه گذاري در آذربايجان غربي را فراهم کنند.
همچنين، بايد با سادهسازي فرآيندهاي اداري و حذف بروکراسيهاي غيرضروري، مسير سرمايهگذاري را براي فعالان اقتصادي هموار کرد. صدور مجوزهاي لازم در کوتاهترين زمان ممکن و ارائه تسهيلات به سرمايهگذاران، ميتواند در جلب اعتماد و ترغيب آنان به سرمايهگذاري در اروميه موثر باشد.
حمايت از بخش خصوصي و استفاده از ظرفيتهاي داخلي و خارجي
حمايت از بخش خصوصي و تشويق کارآفرينان، نقشي کليدي در توسعه اقتصادي و ايجاد اشتغال پايدار در استان خواهد داشت. دولت ميتواند با ارائه مشوقهاي مالي و اعطاي تسهيلات بانکي به سرمايهگذاران، زمينه را براي فعاليتهاي اقتصادي در اين منطقه فراهم کند.
استان آذربايجان غربي داراي ظرفيتهاي بالقوه فراواني در زمينههاي مختلف از جمله کشاورزي، معادن، گردشگري و نيروي انساني است. شناسايي و بهرهبرداري از اين ظرفيتها با مشارکت بخش خصوصي، ميتواند به رونق اقتصادي و ايجاد فرصتهاي شغلي جديد در اين استان منجر شود.
همکاري بين بخشي و همدلي مسئولان
براي حل مشکلات موجود و عبور از موانع سرمايهگذاري، نيازمند همکاري و همدلي تمامي مسئولان و دستگاههاي اجرايي در استان هستيم. وحدت رويه و تعهد به حل اين معضل، ميتواند گامي اساسي در جهت توسعه اقتصادي و بهبود معيشت مردم اين استان باشد.
اميد به آيندهاي روشن
به گزارش امانت به نقل از حرف رک، با وجود چالشهاي موجود، هنوز هم ميتوان به آيندهاي روشن براي استان آذربايجان غربي و شهر اروميه اميدوار بود. ظرفيتهاي بالقوه اين منطقه، نيروي جوان و خلاق و پتانسيلهاي موجود در بخشهاي مختلف، نويدبخش روزهاي بهتري براي مردم اين ديار است.
اميدواريم با برنامهريزي صحيح، عزم راسخ مسئولان و همراهي مردم، شاهد شکوفايي اقتصادي و رونق سرمايهگذاري در اروميه باشيم و اين شهر طعم شيرين توسعه و پيشرفت را بچشد.