گروه گزارش: احياي درياچه اروميه به عنوان يک مطالبه ملي به اندازه‌اي مهم و حياتي است که به يکي از محورهاي اصلي برنامه‌هاي رياست جمهوري سيزدهم تبديل شد، محوري که پس از سفر آيت الله رئيسي به آذربايجان‌غربي رنگ و بوي عملياتي و اجرايي به خود گرفته است.
در کنار حساسيت‌هاي زيست محيطي در رابطه با خشک شدن درياچه اروميه و خطر طوفان‌هاي نمکي، بايد اذعان کرد که روند رو به وخامت درياچه در دوره گذشته با وجود هزينه‌هاي چند هزار ميلياردي و کوچ وعده و وعيد دولتمردان در بهره برداري از طرح‌هاي انتقال آب به درياچه از سالي به سال ديگر يک نارضايتي عمومي از وضعيت موجود را رقم زد؛ نارضايتي که با سفر اخير رييس جمهوري به آذربايجان‌غربي، جاي خود را به اميدواري سپرد.
درياچه اروميه از گذشته تا به امروز
کاهش تراز درياچه اروميه که از اواخر دهه 70 آغاز شده بود با بي توجهي مسوولان در دوره‌هاي مختلف به يک مشکل زيست محيطي بزرگ تبديل شد از سويي نيز هر چند مردم و رسانه‌ها تقريبا 10 سال حساسيت کافي نسبت به کاهش مداوم تراز درياچه اروميه نداشتند ولي با آغاز طوفان‌هاي نمکي و شروع مهاجرت گسترده مردم از روستاها بخاطر کم‌آبي، به يکباره وضعيت درياچه اروميه زير ذره بين افکار عمومي رفت.تمامي اين موارد دست بدست هم داد تا ستادي تحت عنوان احياي درياچه اروميه تشکيل و ايده‌هاي مختلفي براي احياي آن داده شود، اصلاح الگوي کشت، انتقال آب بين حوضه‌اي و ورود پساب‌ها از مواردي بود که مورد توجه قرار گرفت و  ايده‌هايي نيز همچون انتقال آب از درياچه وان ترکيه در کشمکش بين سياسيون و کارشناسان بدلايل علمي هيچگاه عملي نشد.
طرح مختلف انتقال آب به پيکره درياچه اروميه عنوان پکيج‌هاي مختلف در سال 1394 آغاز و وعده بهره‌برداري از آن تا سال 1397 توسط مسوولان استاني و رييس وقت ستاد احياي درياچه اروميه داده شد اما همه اين وعده‌ها از سالي به سال ديگر تمديد شد و در نهايت بدلايلي روي زمين ماند! تا اينکه قرعه به نام دولت سيزدهم درآمد و بُت وعده‌هاي پوچ به دست ابراهيم شکسته شد.
اولين وعده دولت در همان روزهاي نخست عملي شد
در حاليکه وعده‌هاي عملي نشده در رابطه با بهره‌برداري از طرح‌هاي چند هزار ميليارد توماني احياي درياچه اروميه سبب ايجاد موجي از نارضايتي‌هاي عمومي شده بود؛ »محمد صادق معتمديان« در همان روزهاي نخستي که به عنوان نماينده دولت مردمي بر کرسي استانداري آذربايجان‌غربي نشست، اين وعده را به مردم داد که تا 2 هفته آينده شاهد اتمام مراحل احداث تونل 36 کيلومتري انتقال آب به درياچه اروميه خواهيم بود؛ وعده‌اي که اين بار برخلاف گذشته حتي به روز موعود نيز نکشيد و اتمام آن مورد توجه رسانه‌ها بويژه کاربران شبکه‌هاي اجتماعي قرار گرفت.
در سفر اخير رييس جمهور و اعضاي هيأت دولت سيزدهم به آذربايجان‌غربي نيز نه تنها شخص رييس جمهور از وضعيت درياچه اروميه بازديد کرد بلکه وزير کشور، معاون رييس جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست نيز با بازديد ميداني از وضعيت موجود و تامين اعتبار لازم براي اتمام طرح‌هاي نيمه تمام، نشان دادند اين دولت براي جامع عمل پوشاندن به يکي از مطالبه‌هاي اصلي مردم منطقه عزم جدي دارد.
دولت سيزدهم عزم راسخ براي احياي درياچه اروميه دارد
رييس سازمان حفاظت محيط زيست در سفر خود به همراه هيات دولت به آذربايجان‌غربي، طي بازديد از مرکز آينده پژوهي درياچه اروميه با اشاره به عزم دولت سيزدهم براي احياي درياچه گفت: احياي درياچه نه تنها مطالبه ملي بلکه يک مطالبه بين‌المللي است.
علي سلاجقه افزود: در بحث نرم افزاري احياي درياچه اروميه، طرح جامعي توسط ستاد احيا آماده سازي شده که در قالب آن مواردي مانند طرح تغيير الگوي کشت و معيشت هاي جايگزين پيگيري مي‌شود.
وي اضافه کرد: شهروندان بايد شخصا مراقب درياچه باشند و وزارتخانه‌هاي نيرو و جهاد نيز لازم است تا تکاليف خود را به بهترين نحو انجام دهند البته در اين زمينه نمي‌توان از مساعد يا نامساعد بودن شرايط اقليمي غفلت کرد.
سلاجقه با اشاره به اينکه حق آبه درياچه اروميه تاکنون تخصيص نيافته است، گفت: رهاسازي جريان آب و بحث 40 درصدي کاهش مصرف آب در بخش کشاورزي از مباحثي است که براي تخصيص حق آبه درياچه اروميه ضروريست ولي کاملا محقق نشده است.
 لحظه شماري براي بهره برداري از بزرگترين طرح انتقال آب کشور براي احياي درياچه اروميه
پکيج انتقال آب از جنوب آذربايجان‌غربي به درياچه اروميه شامل سد کاني سيب با ظرفيت 220 ميليون متر مکعبي، يک تونل 36 کيلومتري و يک کانال بتني 11 کيلومتري است که به رودخانه »گدار«متصل و پس از طي حدود 28 کيلومتر سالانه نزديک به 650 ميليون متر مکعب آب وارد پيکره درياچه اروميه خواهد کرد.
طبق اعلام رسمي »معتمديان« استاندار آذربايجان‌غربي قيمت به روز تمام شده اين طرح بيش از 15 هزار ميليارد تومان است که اکنون حدود 98 درصد پيشرفت فيزيکي دارد و در آستانه بهره‌برداري است.
درياچه اروميه به دليل اينکه يک حوضه آبي بسته است در فصل گرما با کاهش شديد تراز رو به رو مي‌شود، کارشناسان معتقدند در صورتي که طرح انتقال آب از زاب به درياچه اروميه سبب تثبيت آب در فصل گرما شود، تراز درياچه سالانه بيش از يک متر افزايش خواهد يافت.
اختصاص 1000 ميليارد تومان براي اتمام طرح‌هاي احياي درياچه اروميه
پس بازديد هوايي آيت الله رئيسي از درياچه اروميه در سفر اخير خود به آذربايجان‌غربي، وزير کشور به همراه برخي نمايندگان مجلس و تعدادي از مديران دستگاه‌هاي اجرايي مرتبط هم بازديد ميداني از آخرين وضعيت درياچه داشت.در اين بازديد با تشريح آخرين وضعيت طرح بزرگ انتقال آب از جنوب آذربايجان‌غربي به درياچه اروميه، به مشکل تامين اعتبار 600 ميليارد توماني براي بهره برداري از اين طرح اشاره و عنوان شد که از اين مقدار 400 ميليارد تومان براي اتمام 2 درصد باقي مانده و 200 ميليارد نيز براي پرداخت مطالبات پيمانکار نياز است.
با گذشت کمتر از نيم روز از اين بازديد و ارائه گزارش وزير کشور به آيت الله رئيسي رييس جمهور کشورمان، »سيد صولت مرتضوي« معاون اجرايي رييس جمهور با حضور در جمع خبرنگاران اعلام کرد طبق دستور ويژه رييس جمهور، 1000 ميليارد تومان براي احياي درياچه اروميه اختصاص يافته که اين منابع در راستاي پرداخت مطالبات معوقه پيمانکاران، تکميل خط انتقال آب و تملک املاک واقع در مسير اختصاص خواهد يافت.
طرح‌هاي حياتي انتقال آب به درياچه اروميه در آستانه بهره برداري
استاندار آذربايجان‌غربي پيش‌تر گفته بود: طرح‌هاي انتقال آب به درياچه اروميه همچون پکيج انتقال آب از جنوب آذربايجان‌غربي و فاز سوم تصفيه خانه فاضلاب اروميه بيش از 98 درصد پيشرفت فيزيکي دارد و در آستانه اتمام مراحل پاياني است.وي در رابطه با آخرين وضعيت طرح انتقال آب ازجنوب استان به پيکره درياچه گفت: حوزه سخت افزاري اين در زمينه احداث تونل با استفاده از ظرفيت‌هاي داخلي پايان يافته که اکنون براي بهره‌برداري کامل از آن، دستگاه‌هاي حفاري در حال خروج از تونل هستند.
معتمديان با اشاره به اختصاص اعتبار يک هزار ميلياردي دولت سيزدهم براي احياي درياچه اضافه کرد: با توجه ويژه شخص رييس جمهور به مطالبه مردم منطقه، به زودي بيشتر طرح‌هاي احياي درياچه اروميه به بهره‌برداري خواهد رسيد.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا، طبق آخرين پايش تراز درياچه اروميه به يک‌هزار و 270 متر و 89 سانتي متر رسيده که نسبت به دوره پر آبي درياچه حدود هشت متر کاهش يافته است، البته ارتفاع درياچه نيز نه تنها نسبت به سال گذشته کاهش چشمگيري داشته بلکه وسعت آن نيز طي يکسال بيش از يک هزار و 105 کيلومتر مربع هم کاهش يافته است.اکنون ارتفاع درياچه اروميه حدود چهار متر با تراز اکولوژيک آن فاصله دارد و رسيدن به اين تراز پس از بهره‌برداري از طرح‌هاي انتقال آب، دور از انتظار نيست.