گروه گزارش:کمبود منابع آبي که مطرح مي‌شود حرکت به سمت کشت گياهان کم‌آب‌بر، اولين موضوعي است که در برنامه‌ريزي‌ها مورد توجه کارشناسان کشاورزي قرار مي‌گيرد؛ در اين ميان گياه کلزا به علت قرار گرفتن در ليست کشت پاييزه در آذربايجان غربي با توجه به مزايايي که دارد و همچنين سهم آن در استفاده از آب سبز از اولويت برخوردار است. يکي از مؤثرترين اجزاي فرآيند توليد کالاها، به ويژه محصولات کشاورزي آب است؛ کمبود منابع آب به طور فزاينده‌اي در بسياري از مناطق وجود داشته و در ارتباط با اثرات تنوع آب و هوا و رشد جمعيت ارتباط تنگاتنگي دارد.آب آبي (آب‌هاي سطحي و زيرزميني ) و آب سبز ( آبي که توسط باران در خاک نفوذ مي‌کند و توسط تبخير و تعرق از گياه خارج مي‌شود) 2 نوع آبي هستند که توليدات محصول کشاورزي وابسته به آن‌هاست؛ در واقع بدون آب سبز و آب آبي کشاورزي معنايي ندارد.
هم اکنون با توجه به کاهش آب در سفره هاي زيرزميني در آذربايجان‌غربي در اثر توسعه کشاورزي و نيز تبخير در اثر شرايط آب و هوايي حاکم، تغيير الگوي کشت در منطقه مطرح است که در اين زمينه استفاده از آب‌هاي سبز که اغلب در پاييز تا اواخر بهار در اين استان به وفور موجود است، يکي از مهمترين موضوعات قابل پيگيري به شمار مي رود.در اين راستا گياهاني براي کشت در ديم زارها مورد بررسي و معرفي شده اند که گياه کلزا به عنوان يک دانه روغني در اين ليست قرار دارد و با توجه به ارزش افزوده مناسب مي توان از اين گياه بيش از پيش در اين مسير بهره برد.
ارزش اقتصادي و کشاورزي کلزا بسيار قابل توجه است
رضا کريمي يک کارشناس کشاورزي در زمينه ضرورت کاشت کلزا گفت: يکي از راههاي کنترل بيماري پاخوره به صورت جدي کشت کلزا بوده که با ترشحات ريشه کلزا عامل بيماري از بين مي‌رود.وي اضافه کرد: کنترل علف‌هاي هرز باريک برگ از قبيل »يولاف وحشي و جودره « با کشت اصولي کلزا امکان پذير بوده و آبياري قبل از کاشت و علف کُش هاي متفاوت به راحتي جو دره و يولاف را کنترل مي‌کند.وي اظهار کرد: افزايش مواد آلي خاک‌برگ‌هاي کلزا که داراي بافت اسفنجي بوده در طول فصل رشد ريزش داشته و به راحتي در خاک تجزيه و باعث افزايش مواد آلي خاک مي‌شوند.
به گفته اين کارشناس، نفوذ عمقي ريشه کلزا به صورت يک پمپ زيستي عمل مي‌کند و مواد غذايي را از عمق خاک به سطح آورده و باعث افزايش حاصلخيزي سطح مي‌شود.کريمي ادامه داد: افزايش توليد محصول، مصرف کمتر بذر، ارزش اقتصادي مناسب از ديگر مزاياي کشت کلزا در مزارع است که باعث شده تا در کانون توجه قرار گيرد.
حمايت ها از کلزاکاران مطلوب است
يکي از کلزاکاران آذربايجان غربي در شهرستان مياندوآب درخصوص کشت کلزا و مزيت هاي آن گفت: حمايت‌هاي خوبي از کشاورزان در زمينه کشت کلزا انجام شده‌است که پرداخت سريع 80 درصد از مطالبات بعد از 15 روز از تحويل محصول يکي از اين موارد است.هادي باريک با اشاره به اينکه سالانه بين 15 تا 16 هکتار کلزا در اراضي خود در تناوب با گندم کشت مي‌کند، ادامه داد: طي هفت سال گذشته که به کشت اين دانه روغني مشغول است، در 2 سال گذشته قيمت خريد تضميني رضايت بخش بود.
به گفته اين زارع، شايد مشکلاتي در زمان برداشت ناشي از ريزش محصول به علت نبود مکانيزاسيون لازم وجود داشته باشد ولي نيازمند تسهيلاتي براي تامين و خريد کمباين هاي سنگين در اين شهرستان هستند.وي با اشاره به اينکه امسال کمباين هايي از بوکان و شيراز در برداشت محصول استفاده کرده‌، اظهار کرد: قطع برق از مهمترين مشکلاتي است که اين روزها در اوايل کشت با آن مواجه هستند.
اين کشاورز مياندوآبي با اشاره به اينکه ميانگين توليد در واحد سطح اين محصول در منطقه 3.8 تن در هکتار است، گفت: ميانگين برداشت وي در سال زراعي جاري با 5.5 تن در هکتار از متوسط منطقه بيشتر بوده‌است.وي با اشاره به تسهيلات بلاعوضي که براي زمين زراعي‌اش دريافت کرده، افزود: به ازاي هر هکتار پنج ميليون تومان به صورت بلاعوض از طرف دولت براي تجهيز اراضي‌اش به آبياري تحت فشار تسهيلات دريافت کرده که 80 درصد کل هزينه بوده‌است.
آغاز کشت کلزا در آذربايجان غربي سلامي به کشت پاييزه
 امسال اولين محصولي که در اراضي کشاورزي آذربايجان غربي براساس پيشنهادات محققان مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان آغاز شده، کلزا بوده است.
کارشناسان اين حوزه معتقدند که کشت کلزا موجب مي‌شود تا از آب بارندگي و آب سبز استفاده شود و با کشت آن در تناوب کشت با گندم 25 درصد توليد گندم در سال بعد افزايش مي‌يابد.همچنين کشت اين محصول اقتصادي و به صرفه است چرا که قيمت آن دوبرابر قيمت خريد تضميني گندم است.
به گفته معاون بهبود توليدات گياهي آذربايجان غربي کشت پاييزه با کاشت دانه روغني کلزا در مزارع استان آغاز شد و تا پنجم مهرماه ادامه‌ دارد.براساس اظهارات علي ديانتي کاشت اين دانه روغني بر مبناي الگوي کشت تدوين شده و امسال بيش از پنج هزار هکتار سطح ابلاغي براي کشت کلزا است.وي اضافه کرد: در صدد هستيم بعد از تحقق الگوي کشت و سطح ابلاغي در صورت تامين آب سطح زير کشت کلزاي استان را به 15 هزار هکتار افزايش دهيم.
وي اظهار کرد: شهرستان هاي نقده، پلدشت، بوکان و مياندوآب بالاترين ميزان توليد اين دانه روغني را در استان به خود اختصاص داده‌اند و خريد اين محصول به صورت تضميني است که توسط اتحاديه شرکت‌هاي تعاون روستايي در شهرستان‌هايي که کشت شده، انجام مي‌شود.به گفته وي بذر و کود مورد نياز براي کشاورزاني که آب مطمئنه براي کشت دارند تامين مي‌شود و لازم است در اسرع وقت براي عقد قرارداد به مراکز و مديريت هاي جهاد کشاورزي در استان مراجعه کنند.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان‌غربي گفت: کشت کلزا موجب مي‌شود تا از آب بارندگي و آب سبز استفاده شود و با کشت آن در تناوب کشت با گندم 25 درصد توليد گندم در سال بعد افزايش مي‌يابد.براساس اظهارات ديانتي کشاورزان به صورت پراکنده اقدام به کشت مي کنند و در زمان برداشت با برخي مشکلات مواجه هستند که امسال سعي شده اين مشکلات رفع شود.به گفته وي اين مشکلات شامل نياز به خريد هد مخصوص برداشت است و سازمان جهاد کشاورزي حاضر است به شرکت‌هاي علاقمند به کار در اين زمينه تسهيلات ارائه کند.ديانتي افزود: اين محصول يک محصول اقتصادي و به صرفه است چرا که قيمت آن دوبرابر قيمت خريد تضميني گندم است.
خريد چهار هزار تن کلزا از کشاورزان
مديرکل غله و خدمات بازرگاني آذربايجان غربي نيز گفت: چهار هزار تُن کلزا از 30 خرداد تا ابتداي شهريور از زارعان اين استان خريداري شده‌است.
اميد زينالي افزود: اين ميزان خريد به قيمت هر کيلوگرم 300 هزار ريال انجام شده و تاکنون از کل 11 هزار و 560 ميليارد ريال بهاي محصول خريداري شده، هفت هزار و 440 ميليارد ريال پرداخت شده‌ است.
وي با بيان اينکه ميزان خريد سال گذشته سه هزار و 569 تُن بود، اضافه کرد: تمامي کلزاي خريداري شده به کارخانجات روغن کشي تحويل داده شده‌است.
کلزا از گياهان دانه ‌روغني مهم در مناطق معتدل بوده و داراي طيف به نسبت وسيعي از سازگاري اقليمي است؛ دانه کلزا داراي 25 تا 55 درصد روغن، 18 تا 24 درصد پروتئين بوده و به خاطر اسيدهاي چرب اشباع نشده و فاقد کلسترول از کيفيت تغذيه‌اي بالايي برخوردار است.
سالانه بيش از ?? ميليون تُن کلزا در کشورهاي عضو اتحاديه اروپا، چين و کانادا به عنوان سه توليدکننده اصلي اين محصول به دست مي‌آيد؛ ميزان توليد اين محصول در ايران بسيار اندک و کمتر از 300 هزار تُن در سال برآورد مي‌شود که اين رقم نيز در سال‌هاي اخير با توجه ويژه وزارت جهاد کشاورزي به دست آمده است.
تامين روغن مورد نياز کشور و جلوگيري از خروج ارز، تامين علوفه مورد نياز دام و طيور و تامين امنيت غذايي و سلامت جامعه از اهداف توسعه کشت دانه‌هاي روغني است.کشت دانه‌ روغني کلزا در تناوب با گندم موجب تقويت خاک و پايداري توليد گندم در کشور مي‌شود و ترويج آن طي سال‌هاي اخير تدبيري از سوي مسوولان براي افزايش بهره‌وري در بخش کشاورزي آذربايجان‌غربي بوده است.
کشاورزان آذربايجان غربي با داشتن 800 هزار تا يک ميليون هکتار اراضي مستعد کشاورزي سالانه بيش از 6 ميليون تُن محصولات زراعي و باغي توليد و روانه بازار مصرف داخلي و خارجي مي‌کنند.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا ،بهترين زمان کشت کلزا در آذربايجان غربي 10 شهريور تا پنج مهر است و برداشت اين محصول از اواخر خرداد ماه آغاز مي‌شود.سال گذشته 2 هزار و 400 هکتار از اراضي آبي زراعي استان در کشت پاييزه به کشت کلزا اختصاص يافته بود و سطح ابلاغي امسال پنج هزار هکتار است.