گروه گزارش: اجراي الگوي کشت در آذربايجان غربي با توجه به شرايط بحراني درياچه اروميه گامي بلند در راستاي ارتقاي بهره وري و افزايش راندمان آبياري و صرفه جويي در مصرف آب کشاورزي است.
 اقدامات سخت افزاري براي احياي درياچه اروميه نظير اجراي طرح هاي آبرساني، احداث تصفيه‌خانه و خطوط انتقال آب در حال اتمام است و اين بار نوبت اقدامات نرم افزاري و غيرسازه‌اي است که بايد در قالب مديريت منابع آب و کنترل برداشت‌هاي غيرمجاز دنبال شود.
به گفته معاون اول رييس جمهور، يکي از آسيب هاي جدي به درياچه اروميه ناشي از برداشت‌هاي غيرمجاز و گسترش چاه‌هاي غيرمجاز است که بايد براي مديريت اين موضوع تدابير لازم انديشيده شود.
مخبر با توجه به گزارش‌هاي ارائه شده درخصوص مصرف 4.7 ميليارد متر مکعب آب براي محصولات کشاورزي، مديريت منابع آب حوضه درياچه اروميه و تعيين الگوي کشت را گامي ضروري براي احياي اين درياچه دانست و در نشست 6 شهريور 1402 وزراي نيرو، جهاد کشاورزي و استاندار آذربايجان غربي به عنوان دبير ستاد ملي احياي درياچه اروميه را مکلف کرد در اسرع وقت برنامه اي دقيق براي مديريت منايع آب تدوين کنند به نحوي که در اين برنامه موضوع معيشت کشاورزان و کشت جايگزين را نيز مدنظر قرار دهند تا کشاورزان متحمل آسيب نشوند.معاون اول رييس جمهور تصريح کرد: بايد با اقدامات سخت افزاري و نرم افزاري و از طريق مديريت منابع آب شرايطي را فراهم کنيم تا حقابه درياچه اروميه تا حد امکان تامين و از آسيب به اين درياچه جلوگيري شود.
معيشت مردم خط قرمز ماست
در همين راستا دبير کارگروه ملي نجات درياچه اروميه با اشاره به اينکه به زودي برنامه عملياتي تغيير الگوي کشت به همت وزارت جهاد کشاورزي تدوين و نهايي خواهد شد، گفت: در اجراي راهبرد اساسي تغيير الگوي کشت، معيشت و زندگي مردم طبق تاکيدات رييس جمهور، معاون اول و وزير کشور خط قرمز ماست.
محمد صادق معتمديان به توسعه نامتوازن بخش کشاورزي اشاره کرد و گفت: در سال‌هاي گذشته بجاي کشت محصولات کم آب بر، محصولات پرآب بر کشت شده به نحوي که سه محصول يونجه، سيب و چغندر قند بيشترين ميزان آب را به خود اختصاص مي دهند.دبيرکارگروه ملي نجات درياچه اروميه افزود: تغيير الگوي کشت به عنوان راهبرد اساسي دولت مطرح است که براي دستيابي به اين راهبرد، بهبود معيشت مردم از طريق کشت جايگزين از جمله گردو به صورت جدي پيگيري مي شود.
وي تاکيد کرد: در تغيير الگوي کشت افزايش درآمد کشاورز براي دولت يک اصل مهم است.معتمديان حمايت دولت و مشارکت مردم را در اجراي راهبرد تغيير الگوي کشت بسيار مهم دانست و افزود: معيشت و زندگي مردم با درياچه اروميه گره خورده است و دولت با درک اين مساله درپي اجراي دقيق راهبرد تغيير الگوي کشت و جايگزين کردن محصولات با ارزش افزوده بالا در راستاي افزايش درآمد کشاورزان است.معتمديان ترويج، اقناع و آموزش را سه اصل مهم در تغيير الگوي کشت دانست و گفت: از ظرفيت فعالان زيست محيطي در اين مسير استفاده مي شود.
90 درصد الگوي کشت ابلاغي در آذربايجان غربي محقق شد
براساس اظهارات معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي در سال زراعي گذشته موفقيت سازمان در اجراي الگوي کشت ابلاغي بيش از 90 درصد بوده است.
حتي در محصولاتي مثل گندم 112 درصد کشت اضافه انجام شد که در راستاي الگو و به نفع آن بوده‌است چرا که گندم يک محصول کم آب بر است.
علي ديانتي بيان کرد: تنها محصولي که سال گذشته موفق به رعايت در الگوي ابلاغي نشديم کلزا بود چرا که سطح ابلاغي هشت هزار و 500 هکتار بود و سطح زير کشت ما 2 هزار و 400 هکتار بود، که ابلاغ دير هنگام و عدم تامين آب در زمان کشت از عوامل کاهش سطح زير کشت آن بوده‌است.
اما به گفته وي امسال الگوي ابلاغي سطح کلزا پنج هزار هکتار تعيين شده و لازم است همه ادارات مرتبط و کارکنان جهاد کشاورزي در جهت تحقق آن تلاش مضاعف داشته باشند.
3800 هکتار مزرعه براي کشت کلزا شناسايي شده‌است
ديانتي با اشاره به اينکه تاکنون سه هزار و 800 هکتار براي کشت کلزا شناسايي شده‌، گفت: بذر و کود آن تامين شده‌است و کشاورزان بايد به مراکز جهادکشاورزي در شهرستان ها براي عقد قرار داد مراجعه کنند.
وي اضافه کرد: برنامه افزايش سطح زير کشت دانه هاي روغني در ديم‌زارهاي استان هم در دست اجراست که گلرنگ و کاملينا در اين زمينه کشت مي‌شود و 2 هزار هکتار هم سطح ابلاغي محصول کاملينا تعريف شده‌است.
در سال زراعي جاري الگوي کشت براي نخستين بار براي استان در بخش محصولات باغي و زراعي ابلاغ شد، در سالهاي پيش تر براي چهار محصول گندم، جو، کلزا و چغندر کود يارانه اي شامل مي‌شد.
از مزاياي الگوي کشت اين بود که تمامي محصولات زراعي و باغي براساس سطح ابلاغي الگو کود و بذر يارانه اي شامل آنها شده است.
اهميت الگوي کشت در اين استان بخاطر نقش آن در احياي درياچه اروميه بسيار بالاست چرا که با رعايت آن مديريت بهينه مصرف آب بالا مي‌رود و صرفه جويي در مصرف آب محقق مي شود و اين موضوع به صورت جدي پيگيري مي‌شود.
به گفته کارشناسان، معيشت، گردش مالي و اقتصاد استان وابسته به توليدات بخش کشاورزي است و مسير توسعه اين استان از بخش کشاورزي مي گذرد و توجه به تدوين برنامه هاي کاربردي در اين زمينه يک ضروروت اجتناب ناپذير است.
سطح زير کشت آبي آذربايجان غربي 420 هزار هکتار ابلاغ شده‌است
کارشناسان اين حوزه معتقدند که تعطيلي کشاورزي غير ممکن است ولي تغيير روشهاي آبياري، تغيير در آرايش کشت و کاهش سطح محصولات پر آب بر و افزايش سطح محصولات کم آب بر از روش‌هايي است که به صرفه جويي در مصرف آب و مصرف بهينه کمک مي‌کند.
به گفته رييس سازمان جهاد کشاورزي استان سطح الگوي کشت ابلاغي اراضي آبي در مجموع 420 هزار هکتار است که 302 هزار و 126 هکتار اراضي آبي زراعي و 118 هزار هکتار اراضي آبي باغي تعريف شده‌است.
خسرو شهبازي افزود: پارسال در سطح 405 هزار هکتار گندم آبي کشت شده در استان بود و امسال با 671 هزار تن خريد گندم رکورد آن شکسته شد که 25 هزار تن آن گندم بذزي بوده‌است و اين استان امسال به رتبه پنجم کشوري در خريد گندم دست يافتيم.وي ادامه داد: پيش بيني مي‌شود توليد امسال بيش از 950 هزار تن باشد و مرغوبيت و پاکي گندم توليدي استان بالا بوده و درصد سن زدگي، اُفت مفيد و غير مفيد اين محصول زير يک درصد است ( ميزان سن زدگي 0.24 و 0.46 افت مفيد و 0.64 اُفت غير مفيد و رطوبت آن حدود 0.09 است.)
به گفته شهبازي ارتقاي ميزان توليد در هکتار نيز مورد توجه بوده و در گندم آبي از 4.2 به پنج تن در هکتار و در گندم ديم از 1.1 به 1.5 تن در هکتار رسيده‌است که در نتيجه بارشهاي مطلوب‌، مديريت به نژادي و به زراعي به همراه زحمات زارعين و کارشناسان بخش بوده‌است.
کاهش هشت هزار هکتاري سطح زير کشت چغندرقند در الگوي کشت
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي اظهار کرد: در بخش چغندر قند که يک محصول پر آب بر است و به خاطر اين موضوع همواره زير سوال است الگوي کشت ابلاغي 31 هزار هکتار است که 30 هزار و 600 هکتار در سال زراعي جاري زير کشت رفته‌ و نزديک به هفت تا هشت هزار هکتار سطح زير کشت کاهش يافته‌است..ديانتي ادامه داد: 10 هکتار کشت نشايي و نزديک به يکهزار هکتار آرايش کشت 40 در60 و يا 25 در 50 داشتيم که در راستاي کاهش مصرف آب بوده‌است.همچنين استفاده از نوار تيپ در اين محصول در 550 هکتار انجام شده و در سالهاي آتي تمامي محصولات رديفي و بهاره را مي‌خواهيم با آبياري قطره اي آبياري کنيم.
شناسنامه کردن باغات آذربايجان غربي گامي در راستاي اجراي الگوي کشت
به گفته معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي الگوي کشت به حوزه باغباني هم نگاهي ويژه دارد و شناسنامه دار کردن اراضي باغي مورد توجه است که تا کنون 2 هزار هکتار عملياتي شده‌است.
براساس اظهارات ديانتي اصلاح باغات درجه 2 نيز از برنامه هاي جهادکشاورزي است و با رعايت اصول بهداشتي به باروري باغات موجود کمک مي شود.
همچنين حذف و جايگزيني باغات درجه 3 جزء اهداف اين سازمان است و از ارقام جديد که پايه رويشي هستند استفاده خواهد شد و حتي يارانه هم در اين راستا به باغداران داده مي‌شود.وي ادامه داد: افزايش و توسعه گلخانه ها هم در اين زمينه مورد توجه بوده و مي‌خواهيم توليدات سبزي و صيفي به سمت کشت گلخانه‌اي حرکت کند و از سرمايه گذاران در اين راستا حمايت مي‌شود.
ديانتي با اشاره به اينکه توليدات در اين فضا 10 برابر فضاي باز است، اظهار کرد: راندمان آبياري در کشت گلخانه‌اي چندين برابر مي‌شود.
به گزارش امانت  به نقل ازايرنا، 242 گلخانه با مساحت 72 هکتار تاکنون در استان اجرايي شده و سالانه حدود 15 هزار تن توليد سالانه اين گلخانه ها در آذربايجان غربي است.آذربايجان غربي سالانه 6.2 تا 6.8 ميليون تُن انواع محصولات زراعي، باغي و دامي توليد و روانه بازار مي‌کند.