گروه فرهنگي: بررسيها نشان ميدهد ميزان اثرگذاري سريالها و فيلمهاي سينمايي در جوامع به دليل ايجاد حس همذات پنداري مخاطبان بسيار بالاست همين نکته در واقع تيغ دولبهاي است که ميتواند سطح دانش فرهنگي مخاطب به سمت صعودي شدن يا به دره تباهي هدايت کند.
قدرت اثرگذاري آثار هنري در افکار، عقايد و حتي سبک زندگي مخاطبان آنچنان بالاست که در طول تاريخ استفاده از آثار هنري بخصوص فيلم و سريال به دليل ايجاد حس همذات پنداري مخاطبان از سوي بسياري از سياستمداران مورد استفاده قرار گرفته و پروژههاي مختلف ابرقهرمانسازي يا حتي القاء تفکري خاص در يک منطقه بکار گرفته شده است.
به عنوان مثال، در طول جنگ جهاني دوم، هيتلر و استالين از فيلمهاي مختلفي براي تبليغات اهداف ديدگاه خود استفاده کردند و گروههاي بزرگي از جوامع هدف خود را تحت تاثير قراردادند و به قول معروف همراه خود کردند.
بههرحال آنچه تاکنون مشخص شده، اين است که سينما يا همان هنر هفتم خودمان به راحتي ميتواند نظرات و ديدگاه مردم را نسبت به زندگي تغيير داده و حتي در برخي موارد خطوط فکري آنها را نيز تحت تاثير قرار دهد و همين نکته به عقيده برخي کارشناسان تيغ دولبهاي است که ميتوان از آثار سينمايي يا حتي برخي سريالها براي رسيدن به اهدافي خاص استفاده ابزاري کرد.
با توجه به اينکه هدف اصلي سريالها و آثار سينمايي دقيقاً تأثيرگذاري و انتقال پيام است تسهيل سطح دسترسي مخاطبان در قرن حاضر به اينگونه محتواها به نوعي باعث شده که اتاقهاي فکر در گوشه و کنار دهکده جهاني تشکيل و با ايجاد يک سناريوي هدفمند و توليد اثري سينمايي يا سريالهاي دنبالهدار، مخاطبان گوشه ديگري از جهان را تحت تاثير قرار دهند، که البته در بسياري از موارد اين اهداف يا در راستاي منطقي جلوه دادن سياستهاي نفوذي در منطقه بوده يا ايجاد همفکري و همسويي ديگران براي رسيدن به اهدافي خاص.
اما براستي اثرگذاري آثار سينمايي و سريالهاي دنبالهدار در زندگي شخصي و اجتماعي مخاطبانشان چيست و چطور با ديدن سکانسها يا قسمتهاي مختلف اين آثار ناخواسته رنگ و بوي تازهاي در رفتار و کردار مخاطبان ايجاد ميشود؟
گسترش دانش ما از تاريخ و فرهنگ
در نگاه اول يکي از ابتداييترين تاثيرهايي که آثار سينمايي و سريالها بر مخاطبانشان دارند، گسترش دانش آنها از تاريخ و فرهنگ است. درواقع برخي از فيلمها مانند درسهاي تاريخ براي بينندگان هستند، زيرا آنها رويدادهاي گذشته زندگي را نشان ميدهند.
نمونه آن برنده جايزه اسکار بهترين فيلم در سال 2001 "گلادياتور" است. برنده پنج جايزه اسکار و نامزد هفت جايزه ديگر. زندگي گلادياتورها، وضعيت سياسي رم در آن زمان و وضعيت کلي جهان را نشان ميدهد. افرادي که «گلادياتور» را ديدهاند، مطمئناً اطلاعاتي از فيلم به دست آوردهاند و درک کنوني خود را از فرهنگ رومي گسترش دادهاند.
فيلمها همچنين فرهنگهاي مختلف در سراسر جهان را توصيف و کشف ميکنند، اما نکته اينجاست که نويسنده و کارگردان فيلم اصولا ميتواند اهداف، عقايد و ديدگاه خود را آنقدر زيرپوستي در ميان اين قاب جذاب تصاوير در ضمير ناخودآگاه مخاطبان ثبت کند که فقط و فقط از بروز بيروني و تغيير رفتار مخاطبان طي دورههاي ميان مدت و کوتاه مدت پس ديدن اثر ميتوان آن پيام زير متني را دريافت که چه بوده است؟
تأثير تماشاي فيلم بر سلامتي جسم و روح
اما دومين نکته اين است که فيلمها همچنين ميتوانند سلامت افراد را بهبود بخشند يا از بين ببرند. مطالعات نشان ميدهد که معتادان آدرنالين عاشق رفتن به فيلمهاي ترسناک هستند، زيرا ترسيدن به آنها لذت واقعي ميدهد. با اين حال، اکثر آنها نميدانند که ترسيدن هنگام تماشاي يک فيلم ترسناک ضربان قلب و فشار خون را افزايش ميدهد که ميتواند منجر به حمله قلبي و حتي مرگ شود.
به عنوان مثال، زني تماشاي يکي از تئاترهاي معروف بر اثر حمله قلبي جان خود را از دست داد. بله، اين يک مثال بسيار خاص است، اما اين اصل در مقياس کوچکتر نيز اعمال ميشود. اما مطمئناً فيلمها ميتوانند براي سلامتي نيز مفيد باشند. کمديها به کاهش فشار خون کمک ميکنند و ميتوانند رگهاي خوني را گشاد کنند. مطالعاتي انجام شده است که نشان ميدهد 15 دقيقه خنديدن شديد در حين تماشاي فيلم همان تأثير ورزش بر سيستم قلبي عروقي را دارد.
تماشاي فيلم؛ فرصتي براي خيالپردازي و الهام بخشيدن به انسان
شايد تأثيرگذارترين راهي که فيلمها از طريق آن بر جامعه تأثير ميگذارند، فرصتي است که به مخاطب داده ميشود تا خيالپردازي کند. اگرچه اين ممکن است عالي به نظر برسد، اما جنبههاي منفي هم بايد مورد توجه قرار گيرد، چون اين خيالپردازي يا بعضاً همذات پنداري با شخصيتهاي اصلي اثر پاشنه آشيل موضوع است.
فيلمها به مردم الهام ميدهند و آنها را تشويق ميکنند تا رؤياهايي براي خود خلق کنند. بيشتر بازيگران، کارگردانان، سينماگران و غيره احتمالاً در کودکي فيلمي را ديدهاند و از اين رو الهام گرفتهاند تا خودشان چيزي بسازند.اين مورد، يک جنبه بسيار مهم از چگونگي تأثير فيلمها بر جامعه است: آنها الهامبخش هستند. آنها افراد را تشويق ميکنند تا در جهت رؤياهاي خود کار کنند و آنها را تشويق ميکنند تا آثار بيشتري را تماشا کنند.از طرف ديگر، فيلمهاي خوب درسهاي ارزشمندي به ما ميدهند. هدف آن تأثيرگذاري بر بيننده و ارسال پيام است و بسياري از افراد به دليل آنچه در فيلمها ميبينند، آرمانها و باورهاي خود را تغيير ميدهند.
تبليغات محصولات مختلف براي مصرفگرايي
يکي ديگر از راههاي بزرگ و اغلب ناديده گرفته شده که فيلمها بر جامعه تأثير ميگذارند، تبليغات محصولات مختلف است. اغلب، شرکتها به استوديوها پول ميدهند تا محصولاتشان را در فيلمها بگنجانند. وقتي تعداد زيادي از مردم اين توليد را تماشا ميکنند، مطمئناً برخي از آنها ميخواهند از مواد غذايي استفاده کنند که شخصيت مورد علاقهشان تمام مدت از آن غذا استفاده ميکرد.
در عين حال برخي از توليدات راههايي براي تبليغ محصولات بدون فرو بردن آنها در صورت مردم پيدا کردهاند. تحقيقات نشان داده است که مردم ميخواهند از بتهاي خود تقليد کنند، بنابراين توليدات اغلب بازيگران مشهور را تنها با هدف تبليغات انتخاب ميکنند.
برخي از مردم سعي ميکنند چيزهايي را که در سينما ديده اند به طور مداوم و به روشهاي مختلف تقليد کنند. به عنوان مثال، خشونت در فيلمها ميتواند براي بسياري از بينندگان جوان بسيار تأثيرگذار باشد. افراد ممکن است ناخودآگاه سعي کنند مانند شخصيتي باشند که در فيلمي ميبينند که بسيار دوست دارند، حتي اگر آن شخصيت نيت بدي داشته باشد.
در سال 2012 در آرورا، کلرادو جيمز هولمز در جريان داستان يک نمايش دوازده نفر را کشت و هفتاد نفر را مجروح کرد. جيمز هولمز براي مدت طولاني طرفدار ابرقهرمانان بود و به خصوص بتمن را دوست داشت. روانشناسان هنوز مطمئن نيستند که دقيقاً چه چيزي او را به انجام تيراندازي برانگيخته است، اما يکي از تئوريها اين است که او با ساختن "شواليه تاريکي برمي خيزد" خشمگين شد زيرا اين کتاب کميک مورد علاقهاش را آلوده ميکند.
خشونت نوجوانان در سراسر جهان در فيلمها باعث ميشود آنها ميل به خشونت پيدا کنند. به عنوان مثال، در سال 1971، پس از به نمايش درآمدن برخي آثار کلاسيک، ميزان جرم و جنايت در آمريکا افزايش يافت. حدس زده ميشود که برخي از افراد تحت تأثير روان پرتقالها و کارهاي افتضاحي که انجام ميدادند، قرار گرفتند و به گونهاي روي آنها تأثير گذاشت که ديگر تمايل خود را براي انجام فعاليتهاي مجرمانه سرکوب نکردند.
اما اين تنها از طريق خشونت نيست که مردم تلاش ميکنند شخصيت و بازيگران مورد علاقه خود را تقليد کنند. اکثر استوديوهاي بزرگ فيلم يک خط مشي تنباکو دارند که بيان ميکند فيلمهاي داراي رتبه بندي PG-13 نبايد سيگار کشيدن يا هر گونه استفاده ديگري از تنباکو را در آنها لحاظ کنند. به اين دليل که استفاده از تنباکو در فيلمها بر نوجواناني که آنها را تماشا ميکنند تأثير ميگذارد به گونهاي که فکر ميکنند سيگار کشيدن اشکالي ندارد.
کمک به رشد و شکوفايي اقتصاد
راه ديگري که فيلمها بر دنياي مدرن ما تأثير ميگذارند اين است که به رشد و شکوفايي اقتصاد کمک ميکنند. استفاده از کالاهاي نمايشي يکي از محصولا در اين زمينه است. طرفداران آنها را براي ارزش زيبايي شناختي و کلکسيوني ميخرند. در حالي که آنها هيچ کاربرد يا تأثير واقعي بر زندگي مردم ندارند و فقط براي سرگرمي هستند.علاوه بر اين، پولي که تئاتر در برخي کشورها از فروش تنقلات قبل از هر نمايش به دست ميآورد، 85 درصد از کل سود آن تئاتر است. مقداري از اين پول به صورت ماليات به کشور ميرود.
بسياري از مردم در صنعت فيلم، به ويژه در ايالات متحده، شغل پيدا ميکنند. حدود يک دهم درصد از کل مردم ايالات متحده در صنعت فيلم کار ميکنند. اگرچه ممکن است اين درصد کم به نظر برسد، اما در واقع از بسياري از زمينههاي شغلي ديگر ديگر بالاتر است. بنابراين، به دليل توليدات بزرگ، نه تنها پول به منابع کشوري ميرود و در نتيجه اقتصاد توسعه مييابد، بلکه توليدکنندگان و شرکتهاي خصوصي رونق ميگيرند و کارگران بيشتري در اين زمينه وجود دارند.
قدرت فيلم در تأثيرگذاري بر جامعه و سبک زندگي افراد
به هرحال با وجود اينکه به سينما »هنر هفتم« ميگويند، مطمئناً سينما تأثيرگذارترين شکل هنري است. اکثر مردم مجسمهسازي يا معماري را دنبال نميکنند و تحت تأثير مجسمهها يا ساختمانهاي جديد قرار نميگيرند. اما فيلمها همه جا هستند. افراد زيادي هر روز فيلم ميبينند و صنعت فيلم بسيار بزرگ و تأثيرگذار است.
بنابراين فيلمها ميتوانند جامعه را به صورت مثبت و منفي تحت تأثير قرار دهند. آنها ميتوانند به رشد اقتصاد کمک کنند، به افراد الهام بخشند و دانش اوليه ما را از دنياي اطراف خود گسترش دهند. فيلمها همچنين ميتوانند خشونت و عادتهاي بد ايجاد کنند، ميتوانند افراد را حريصتر کنند و ميتوانند پيام بدي را براي مردم ارسال کنند.
تأثيراتي که فيلمها بر جامعه ميگذارند متعدد و دوگانه است و از آنجايي که فيلمها يک شکل هنري تأثيرگذار هستند، استوديوهاي بزرگ فيلم بايد در آنچه در توليدات خود گنجانده ميشوند بسيار مراقب باشند، زيرا حتي کوچکترين چيزها ميتواند بر بيننده تأثير بگذارد.
از سوي ديگر، افراد بايد مراقب باشند که چه چيزي از فيلمها برداشت ميکنند، زيرا حتي کوچکترين عاملي ميتواند آنها را به انجام يک کار بد يا تبديل شدن به فردي متفاوت وادار کند.
به گزارش امانت به نقل از تسنيم،کاملاً واضح است که فيلمها جامعه را بسيار تحت تأثير قرار ميدهند. در عين حال دنياي مدرني را که ما در آن زندگي ميکنيم شکل ميدهند و به رشد افراد کمک ميکنند. در تصوير کلي، شايد خيلي زود باشد که بگوييم به چه شکلي. تنها کاري که مردم در حال حاضر ميتوانند انجام دهند اين است که انتقادي بينديشند و اجازه ندهند فيلمها به طور کامل بر تغيير شخصيت آنها اثرگذار باشند.