گروه فرهنگي: مجيد اسماعيلي مديرعامل موزه سينما گفت: امروز ما در جهاني زندگي ميکنيم که پر از جنگ است و سوال اين است که چرا سينما تا به امروز نتوانسته صلح بوجود بياورد. ذات سينما يک فضاي سخت افزاري صلح است و همه با هم يک چيز واحد ميبينند که اين خود نمادي از صلح است. بنابراين به نظر ميرسد ذات سينما اين امکان را دارد تا صلح ايجاد و به گسترش صلح کمک کند.
وي با اشاره به نقش سينما به عنوان ابزار برقرارکننده صلح ميان جوامع، افزود: وقتي در جامعهاي افراد بتوانند از طريق سينما با هم حرف بزنند ديگر لازم نيست حرفهاي خود را جاي ديگري بزنند زيرا از طريق سينما ميتوانيم صحبتهايمان را به تصوير ترجمه کنيم، تصوير را به مواجهه بگذاريم و اگر اين توازن در تصوير اتفاق بيفتد و نه در جاي ديگر اين اتفاق عاقلانهتر است. هر چقدر بتوانيم مواجههاي سخت را به مواجه نرم تبديل کنيم بهتر است و اين امر از کارکردهاي سينما است.
سينما بايد درجه نفرت را در جامعه کاهش دهد
مديرعامل موزه سينما ادامه داد: دنياي امروز به خاطر بحرانهاي مختلف اعم از بحران هويت، ناکارآمدي، تبعيض، مشروعيت، نفوذ و... دنياي ملتهبي شده است و اين بحرانها هدف مشترکي دارند که آن توليد نفرت است. اگر در جامعهاي اين بحرانها به اوج خود برسد نفرت ميان افراد آن جامعه نيز بيشتر ميشود و با بالا رفتن درجه نفرت در جامع قطعا جنگ خواهد شد. سينما ميتواند به هر کدام از اين بحرانها با يک مبناي منطقي بپردازد تا به صلح پايدار برسد درغير اين صورت صلح ناپايدار خواهيم داشت.وي با بيان اينکه در سينما بايد حرفي درست و مشترک توليد و منتشر کرد، گفت: يکي از کارهاي بزرگي که سينما ميتواند انجام دهد اين است که عاقلانه و مبتني بر واقعيتها به بحرانها بپردازد و درجه نفرت را در جامعه کاهش دهد. متاسفانه سينما اين نقش و کارکرد خود را به خوبي ايفا نميکند. گاهي سينما به جاي کاهش ميزان نفرت ميان افزاد جامعه، نفرتافزايي ميکند و باعث خشم بيشتر ميان مردم ميشود درحاليکه ميشود درباره هر چيزي حرف زد و به صورت منطقي به آن پرداخت.اسماعيلي افزود: زمان آن نيست که شرايطي مانند آلمان قديم که در طول 100 سال 15 انقلاب را تجربه کرد و هزاران نفر کشته شدند را تجربه کنيم. در سينما ميتوانيم بجاي جنگيدن و بعد به صلح رسيدن با گفتگو به صلح برسيم.
تاکيد سينماي دانش بنيان بر »اصلاح پذيري« در جامعه
مدير عامل موزه سينما با بيان اينکه سينماي ايران فراز و نشيب زيادي دارد، گفت: به عنوان مثال، فيلمهاي مجيد مجيدي در مورد سينماي فطرت است که ريشه در خوبيهاي بيروني انسانها دارد. پيش از اين درباره سينماي دانشبنيان صحبت کردهايم؛ سينمايي که ميداند چه ميخواهد بگويد و چيزي که ميخواهد بگويد را به صورت علمي ميداند و از آن پشتيباني ميکند تا محقق شود. گاهي ميخواهيم به صلح اشاره کنيم ولي جنگ را بارزتر نشان ميدهيم. احساس ميکنم برخي از سينماگران ما از مفهوم صلح دور شدهاند.
اسماعيلي افزود: ما ميتوانيم در فيلمها بحرانهاي اجتماعي نظير بحران توزيع ناعادلانه مشاغل و ثروت و... را نشان دهيم.بايد توجه داشته باشيم که اگر ما اين بحران را به سينما تبديل کرديم و خروجي اين تصوير تبديل به خشم متراکم شود کار خود را انجام ندادهايم. درست است سينماگر بايد وضعيت را آينهوار نشان دهد ولي سينماي دانشبنيان و هوشمند متوجه اين موضوع است که همه ما داخل يک کشتي هستيم و اگر بخواهيم اين کشتي را به سلامت به مقصد برسانيم بايد مراقب باشيم که هر چيزي که مطرح ميکنيم ناظر بر »اصلاح پذيري« باشد.وي ادامه داد: توجه به اصلاح پذيري تفاوت ميان سينماي فطرت با ساير سينماهاست که در آثار مجيد مجيدي ميبينيد. علاقه داريم سينمايي داشته باشيم که وضع موجود را نشان دهيم و براي اصلاح و بهتر شدن جامعه و پايدار شدن وضعيت، حرف خود را هم بزنيم. سينماي هوشمند سينمايي است که اگر دردي را دوا نميکند و راهکار ارائه نميدهد، حداقل آن نقطههايي که ميتواند به اصلاح بينجامد را از بين نبرد.
با گذشت صلح محقق ميشود
در بخش ديگري از اين نشست حبيب احمدزاده درباره سينما و صلح گفت: موضوع سينما و صلح مانند چاقوي دو لبه است. يکي از تواناييهاي سينما، قدرت اشاعه است که در کنار آن جنايتي هم خلق شده و آن اين است که ما آن چه در فيلم نشان ميدهيم نيستيم و اين بسيار خطرناک است.وي افزود: يادم ميآيد در زماني که کتاب ميخوانديم دوست داشتيم با ذهن خود قطعاتي بسازيم و همذاتپنداري کنيم ولي امروز در سينما يک ماجراي خلق شده را به همراه يک بسته پاپکورن ميبينيم و بيرون ميآييم. به عنوان مثال، به عنوان کارگردان ميتوانيم فيلمي درباره اعتياد بسازيم در حالي که خودمان هم معتاد باشم؛ زيرا برايمان مهم اين است که در آن يک ساعت و نيم در قاب سينما آدم خوبي به نظر بياييم و اين خطري است که همه ما را تهديد ميکند. قبلا اگر نويسنده سعي ميکرد به ايده آلهايش برسد و هدف باشد امروز به راحتي ميتوانيم فردي جنگطلب باشيم اما فيلمنامهاي درباره صلح بنويسيم زيرا بستگي به اين دارد که چقدر به من پول ميدهند و اين خطري است که امروز همه ما را تهديد ميکند.احمدزاده همچنين گفت: جهان مجازي که بخشي از آن سينما است به راحتي به ما اجازه ميدهد پشت لايههاي مختلف مخفي شويم و اين موضوع در محدوده جهاني نيز اتفاق ميافتد. در دنيا به اسم آزادي ، صلح و حتي دين، جنايتهاي زيادي شده است و اين کلمات حربه خوبي براي سوءاستفاده بوده است و کاري که جهان امروز از طريق رسانه با ما انجام ميدهد همين است.
وي ادامه داد: مهم نيست که در چه موقعيتي از صلح يا جنگ باشيد مهم اين است که انساني رفتار کنيد. اگر در دوره صلح به سر ميبريد و به ديگران احترام نميگذاريد، شما صلحطلب نيستيد. اگر در دوران جنگ توانستيد انسان خوبي باشيد و حتي با دشمنانتان انساني رفتار کرديد ميتوانيد ادعاي صلح داشته باشيد.احمدزاده در ادامه بيان داشت: به نظرم ميتوان فيلمي ساخت که وقتي تمام ميشود مخاطب با خود بگويد چرا من نبايد مانند قهرمان واقعي فيلم باشم. مهم نيست چه موقعيتي داريد مهم اين است که بتوانيد آن موقعيت را در واقعيت به يک معجزه براي خود و ديگران تبديل کنيد که اگر ياد بگيريم ميفهميم که انسانيت چه لذت بزرگي دارد.
سينما گذشته، حال و آينده را بههم وصل ميکند
در ادامه محيط طباطبايي رئيس شوراي بين المللي موزه ها (ايکوم) با اشاره به مفهوم موزه، گفت: موزه يک نهاد فرهنگي است که حتما بايد نتيجه آن صلح باشد، موزهاي که کينه و نفرت دامن ميزند را نميتوان موزه ناميد. امروز را برنامه مشترک ميان صلح و سينما قرار دادند تا از زاويه موزه سينما و موزه صلح به آن پرداخته شود. وظيفه موزه اين است که مانند مادر رفتار کنند و فرهنگ و باور و شناخت و دين مادري خود را به نسلهاي بعد منتقل کنند. به همين دليل است که مخاطبان اصلي اين موزهها بيشتر کودک و نوجوان است.
محيططباطبايي با اشاره به اهميت اميد در آثار سينمايي، گفت: يکي از کليد واژههاي اصلي زندگي انسان، اميد است. هر فيلمي که اميد را از شما بگيرد به وظيفه انساني خود عمل نکرده است. بايد اميد را در ذهن مخاطب و نسل بعد زنده نگه داريم. به همين دليل سينما يک پل ارتباطي است؛ اين پل وقتي ميتواند مفهوم اصلي خود را در مفاهيم صلح و انساني درک کند که بتواند اميد و همزيستي را منتقل کند. سينما در شکل موزهاي خود، گذشته حال و آينده را به هم وصل ميکند.
به گزارش امانت به نقل از تسنيم،در اين نشست که به همت موزه سينما، موزه صلح تهران، ايکوم ايران و موسسه حقوق و هنر برگزارشد، کليپي از صحبتهاي حجتالله ايوبي عضو هيأت علمي دانشگاه تهران درباره سينما و صلح و بخشي از فيلمهاي »دو راه حل براي يک مسئله« ساخته زنده ياد عباس کيارستمي و »باشو غريبه کوچک« ساخته بهرام بيضايي نيز نمايش داده شد.