گروه تندرستي: مغز مثل يک ماشين، دقيق و منظم کار ميکند و همه اطلاعات از خاطرات گرفته تا نامها، آدرسها و لحظات مهم زندگي را در قفسههاي مشخصي به دقت بايگاني ميکند.
اما حالا تصور کنيد اين قفسهها يکييکي بههم ميريزند، اسمها محو ميشوند، مسيرهاي آشنا ناپديد ميشوند و کلمات از لابهلاي فکرها سر ميخورند و گم ميشوند.
آلزايمر دقيقاً از همينجا شروع ميشود؛ از پاک شدن جزئيات کوچک و فراموشيهاي ظاهراً بياهميت که کمکم مسير زندگي را تغيير ميدهند.
اين بيماري آرام و بيسروصدا ميآيد. شايد در ابتدا فراموش کردن جاي عينک، تکرار يک سؤال يا گم شدن در يک مسير آشنا آنقدرها مهم نباشد.
اما کمکم اين فراموشيها از حالت طبيعي خارج ميشوند؛ اسم نزديکترين افراد از ذهن پاک ميشود، کارهاي ساده روزمره سخت و گيجکننده به نظر ميرسند و فرد، آرامآرام از خودش و دنياي اطراف فاصله ميگيرد.
اما از کجا بايد فهميد که اين فراموشيها ديگر عادي نيستند؟ چه زماني بايد نگران شد و براي بررسي بيشتر به پزشک مراجعه کرد؟ شناخت علائم اوليه آلزايمر و اقدام بهموقع ميتواند کمک کند تا کنترل بهتري روي شرايط داشته باشيد و روند بيماري را کندتر کنيد.
علائم اوليه آلزايمر چيست؟
آلزايمر بهتدريج پيشرفت ميکند و علائم آن در مراحل ابتدايي ممکن است خفيف و نامحسوس باشد به همين دليل مشاوره اوليه قدم اوليه ي خوبي است. در ادامه به بررسي برخي از مهمترين نشانههاي اوليه اين بيماري خواهيم پرداخت.
فراموشي و اختلال در حافظه
يکي از اولين نشانههاي آلزايمر، فراموشيهاي مکرر و غيرعادي است. افرادي که در مراحل ابتدايي اين بيماري قرار دارند، ممکن است نام افراد نزديک، محل قرارگيري اشياي شخصي يا اتفاقات اخير را فراموش کنند. اين نوع فراموشي فراتر از فراموشيهاي طبيعي ناشي از افزايش سن است و معمولاً با تکرار مداوم سؤالات و ناتواني در به خاطر آوردن اطلاعات جديد همراه ميشود.
سردرگمي در زمان و مکان
افراد مبتلا به آلزايمر ممکن است در تشخيص روز، ماه يا حتي سال دچار مشکل شوند. آنها گاهي اوقات مسيرهاي آشنا را فراموش ميکنند و ممکن است در مکاني که بارها به آنجا رفتهاند، احساس گمشدگي و سردرگمي داشته باشند. اين سردرگمي ممکن است باعث شود که فرد در مکانهاي ناآشنا نتواند راه بازگشت خود را پيدا کند.
تغيير در قدرت تصميمگيري
اختلال در تصميمگيري و قضاوت صحيح يکي ديگر از نشانههاي اوليه آلزايمر است. افراد مبتلا ممکن است در موقعيتهاي سادهاي مانند مديريت مسائل مالي، پرداخت قبوض يا خريد روزانه دچار مشکل شوند. آنها ممکن است بدون دليل منطقي پول زيادي خرج کنند يا در شرايطي که نياز به هوشياري دارند، تصميمات نادرستي بگيرند.
مشکلات گفتاري و نوشتاري
يکي ديگر از علائم هشداردهنده آلزايمر، مشکل در بيان کلمات و برقراري مکالمه است. افراد مبتلا ممکن است هنگام صحبت کردن، کلمات ساده را فراموش کنند يا در ميانه يک مکالمه نتوانند ادامه جمله خود را پيدا کنند. همچنين ممکن است در نوشتن متنهاي ساده نيز دچار مشکل شوند و جملات آنها بيمعني يا نامرتبط به نظر برسد.
تغييرات رفتاري و خلقي
بروز تغييرات ناگهاني در رفتار و خلقوخو يکي از علائم ابتدايي آلزايمر است. افراد ممکن است بدون دليل مشخصي احساس اضطراب، افسردگي، تحريکپذيري يا بيتفاوتي داشته باشند. همچنين، ممکن است از فعاليتهاي اجتماعي کنارهگيري کرده و نسبت به کارهايي که قبلاً از آنها لذت ميبردند، بيعلاقه شوند.
از دست دادن توانايي انجام کارهاي روزمره
در مراحل اوليه آلزايمر، افراد ممکن است در انجام فعاليتهايي که پيشتر بهراحتي انجام ميدادند، دچار مشکل شوند. اين فعاليتها ميتواند شامل برنامهريزي کارهاي روزمره، آماده کردن غذا، رانندگي يا حتي پوشيدن لباس باشد. گاهي فرد فراموش ميکند چگونه از وسايلي که سالها با آنها کار کرده است، استفاده کند.
چه زماني بايد به روانپزشک مراجعه کنيم؟
بيماري آلزايمر بهتدريج و با نشانههاي خفيف آغاز ميشود؛ بااينحال، تشخيص زودهنگام آن ميتواند تأثير بسزايي در مديريت و کند کردن پيشرفت بيماري داشته باشد. توصيه ميشود در صورت مشاهده علائم زير در خود يا نزديکانتان به روانپزشک يا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنيد:
اختلالات حافظه: فراموشي مکرر، بهويژه در به ياد آوردن اطلاعات جديد يا رويدادهاي اخير.
سردرگمي در زمان و مکان: گم کردن مسيرهاي آشنا يا ناتواني در تشخيص زمان و تاريخ.
مشکلات زباني: فراموش کردن کلمات ساده يا تکرار مداوم جملات.
تغييرات رفتاري و خلقي: افسردگي، اضطراب، بيتفاوتي يا تحريکپذيري غيرمعمول.
ناتواني در انجام وظايف روزمره: مشکل در انجام کارهاي معمول مانند مديريت مالي، پختوپز يا رانندگي.
تشخيص زودهنگام آلزايمر امکان بهرهگيري از درمانهاي مؤثرتر و برنامهريزي بهتر براي آينده را فراهم ميکند. پزشکان براي ارزيابي وضعيت بيمار از روشهاي زير استفاده ميکنند:
معاينات عصبي و فيزيکي: بررسي رفلکسها، هماهنگي، تون عضلاني، حرکت چشمها و گفتار.
تستهاي شناختي: ارزيابي حافظه، زبان، توجه و مهارتهاي حل مسئله از طريق آزمونهايي مانند »آزمون کوتاه وضعيت ذهني« (MMSE).
تصويربرداري مغزي: استفاده از MRI يا CT اسکن براي شناسايي تغييرات ساختاري در مغز.
آزمايشهاي آزمايشگاهي: انجام آزمايشهاي خون براي رد ساير علل احتمالي علائم.
چرا تشخيص زودهنگام آلزايمر مهم است؟
بسياري از افراد تصور ميکنند که آلزايمر يک بيماري غيرقابلکنترل است و مراجعه به پزشک تغييري در روند آن ايجاد نميکند. اما مطالعات نشان دادهاند که تشخيص زودهنگام ميتواند روند بيماري را کندتر کند و باعث شود بيمار سالهاي بيشتري را با استقلال و کيفيت زندگي بهتر سپري کند. در مراحل ابتدايي، روشهاي درماني و تغييرات سبک زندگي مانند تغذيه سالم، ورزش و انجام فعاليتهاي ذهني ميتوانند به حفظ عملکرد شناختي کمک کنند. علاوه بر اين، زماني که بيماري در مراحل اوليه تشخيص داده شود، فرد و خانواده او فرصت بيشتري براي برنامهريزي آينده، دريافت حمايتهاي لازم و مديريت بهتر شرايط خواهند داشت.
روشهاي درماني و کنترل آلزايمر
به گزارش امانت به نقل از سلامت نيوز،درمان قطعي براي آلزايمر وجود ندارد، اما روشهايي براي مديريت علائم و کند کردن روند پيشرفت بيماري توصيه ميشود. اين روشها شامل استفاده از داروهاي تقويتکننده حافظه، انجام فعاليتهاي ذهني، ورزش منظم، تغذيه سالم و کنترل استرس است.