گروه گزارش: زمين، اراضي کشاورزي، باغ‌هاي شهري، انهار، کوه‌ها و هر چيز ديگري که بشود آن را تصاحب کرد، امروزه مورد هجوم افراد سودجو در اروميه قرار گرفته است که از جمله آخرين مورد از آنها، سوء استفاده از پيکره کوه سير مشرف به اين شهر است. زمين‌خواري معضلي است که بيشترهاي شهرهاي کشور کم و بيش درگير آن هستند و پرونده‌هاي متعدد کوچک و بزرگي نيز در دستگاه قضايي براي آن‌ها تشکيل شده که شهرستان اروميه نيز از اين قاعده مستثني نيست.
آن طور که به نظر مي‌رسد در گذشته موضوع کوه خواري در کوه سير اروميه براي اولين بار توسط کوهنوردان منطقه مطرح شده ولي گويا با بي توجهي مسوولان و ورود نکردن اصحاب رسانه، تلاش‌هاي آنان براي جلوگيري از اين اتفاق ناميمون نتيجه بخش نبوده است.
در همين راستا طي هفته گذشته انتشار تصاويري از ساخت و ساز در کوه "سير" اروميه توسط يک عکاس خبرنگار، موجي از توجهات عمومي را به خود جلب کرد؛ حساسيتي که با عنوان "کوه خواري در اروميه" چند روزي به تيتر اصلي مباحث در شبکه‌هاي اجتماعي در آذربايجان غربي تبديل شد.
با نيم نگاهي به موقعيت جغرافيايي کوه "سير" اروميه و پتانسيل گردشگري آن از جمله وجود کليساي تاريخي و اجراي طرح تله کابين در اين منطقه، مي‌توان به راحتي حدس زد که چگونه برخي از فرصت طلبان براي تصاحب غيرقانوني اين کوه و ساخت و ساز در بام شهر اروميه عزم خود را جزم کرده‌اند.
هجوم سودجويان به کوه سير اروميه
در همين راستا بر آن شديم تا به سراغ کاشفان نخست کوه خواري در کوه سير اروميه برويم، يعني همان کوهنوردان؛ "کوشا رحمان‌زاده" يکي از کوهنوردان منطقه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با بيان اينکه ساخت و سازهاي غيرمجاز طي يک مدت خاص در گذشته در منطقه کوه سير اروميه به شدت افزايش يافته، گفت: اين ساخت و سازهاي غيرمجاز در گذر زمان شکل کوه را در برخي از نقاط دچار تغييرات اساسي کرده است.
وي افزود: فقط کوه خواري در اين منطقه اتفاق نيفتاده است بلکه برخي از مالکان زمين‌هاي زراعي با تغيير کاربري و تفکيک غيرمجاز اقدام به ساخت و ساز در نقاط مختلف کوه کرده‌اند.
ساخت و ساز غيرمجاز در کوه سير سيستم اکولوژيک منطقه را تغيير داده است
اين کوهنورد اروميه‌اي مدعي شد که در گذشته کوه سير اروميه ميزبان گونه‌هاي مختلفي از پرندگان وحشي بوده که امروز ديگر اثري از اين پرندگان نيست؛ او ادعا دارد که ساخت و ساز در اين کوه سبب شده تا پرندگان ديگر اين منطقه را محلي امن براي خود ندانند؛ البته تلاش‌هاي خبرنگار مانيز براي پيگيري اين ادعا از سازمان حفاظت محيط زيست آذربايجان‌غربي بي نتيجه ماند.
وي همچنين به قطع تعداد زيادي از درختان در اين منطقه اشاره کرد و گفت: قطع يقين در آينده‌اي نزديک شاهد جاري شدن سيل از اين منطقه به سمت روستاهاي پايين دست کوه سير اروميه خواهيم بود.
هدف سودجويان از ساخت و ساز در کوه سير اروميه چيست؟
علي ايماني يکي ديگر از کوهنوردان اين منطقه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با اشاره به نبود هيچگونه امکانات رفاهي و خدماتي از جمله آب، برق و گاز در اين منطقه، گفت: معلوم نيست که سودجويان با چه هدفي در اين منطقه اقدام به ساخت و ساز ويلا مي‌کنند چرا که اين منطقه امکانات رفاهي لازم براي زندگي را ندارد.
وي افزود: متاسفانه فقط موضوع کوه خواري مطرح نيست؛ برخي از اين افراد به طور خودسر اقدام به احداث سيل بند در کوه سير اروميه کردند و يا برخي ديگر براي ساخت و ساز انجام شده در دل کوه يک مسير ارتباطي از طريق جاده احداث کردند.
وي اضافه کرد: "متاسفانه دستگاه‎هاي اجرايي مرتبط با الفاظ بازي کرده و در برخي مواقع اين ساخت و سازهاي غيرمجاز را مصداق کوه خواري نمي‌دانند؛ بنده از آقايان مسوول سوال مي‌کنم که کوه خواري يا ساخت و ساز غير مجاز، آيا در ماحصل اين اتفاقات نامبارک در تخريب اين کوه تغييري ايجاد مي‌کند؟"
ايماني با بيان اينکه ما انسان‌ها ميراث دار طبيعيت نيستيم، اظهار داشت: طبيعت به ما به ارث نرسيده است؛ ما بايد امانت دار طبيعت براي رسيدن به دست آيندگان باشيم.
تاييد کوه خواري در کوه سير اروميه
"شاهرخ نجاري" مسوولي است که فقط چند روزي از انتصاب وي به عنوان بخشدار مرکزي اروميه مي‌گذرد؛  با تاييد کوه خواري در کوه سير به اين مورد نيز اشاره کرد که اين موضوع در دوره مسووليت وي رخ نداده است.
وي در رابطه با پرونده کوه خواري در اين کوه، گفت: يکي از مالکان اراضي کشاورزي در اين منطقه اقدام به تغيير کاربري ?.? هکتار از اراضي خود کرده و علاوه بر ساخت و ساز غيرمجاز، مقدار يک هزار متر مربع از زمين‌‎هاي متعلق به منابع ملي در اختيار منابع طبيعي را نيز به اين ساخت و ساز به صورت غيرمجاز الحاق کرده بود.
بخشدار مرکزي اروميه ادامه داد: اين فرد خاطي با قبول تخلفات رخ داده از سوي خود، هرچند به دادگاه معرفي نشد ولي طي يک تعهد محضري متعهد شد تا علاوه بر بازگرداندن يک‌هزار متر مربع از زمين‌هاي منابع ملي تحت تصرف خود، هيچگونه ساخت و سازي نيز در اراضي کشاورزي متعلق به خود در اطراف کوه سير نداشته باشد.
وي با بيان اينکه فرد مذکور بابت ساخت و ساز غيرمجاز مشمول جريمه شده است، افزود: مالکان زمين‌هاي اراضي در کوه سير اروميه اجازه هيچگونه تغيير کاربري را ندارند.
نجاري با اعلام اينکه پرونده ديگري تحت عنوان کوه خواري در اين منطقه به ثبت نرسيده است، گفت: تخريب‌هاي انجام شده به اندازه‌اي نيست که با آغاز فصل بارش‌ها خطر سيل مناطق پايين دستي را تهديد کند.
موقيعت گردشگري کوه سير، سودجويان را به خود جلب کرده است
فرماندار اروميه معتقد است که کوه سير به دليل موقعيت گردشگري منحصر به فرد خود، مورد طمع سودجويان واقع شده است.
 وي با بيان اينکه کوه سير اروميه از معدود کوه‌هايي مي‌باشد که به محدوده شهري چسبيده است، گفت: اين کوه نه تنها بام شهر اروميه محسوب مي‌شود بلکه با دارا بودن يکي از قديمي‌ترين کليساهاي جهان و واقع شدن طرح تله کابين در اين منطقه، يکي از مناطق مهم گردشگري محسوب مي‌شود.
"عليرضا ملامحمدي زاده" در رابطه با چرايي غفلت در گذشته از ساخت و ساز در اين منطقه، اظهار داشت: روستاي سير به دليل اينکه کمتر از ?? خانوار جمعيت دارد، داراي دهياري نيست و همين موضوع سبب شده تا برخي سودجويان از آن در راستاي پيشبرد اهداف خود سوء استفاده کنند.
وي در رابطه با اقدامات دولت براي جلوگيري از تخريب کوه سير در اين منطقه، گفت: در همين راستا با توجه به شرايط ويژه اين منطقه از اداره کل ميراث فرهنگي خواسته شده تا دستورالعملي در راستاي چگونگي ساخت و ساز در اين منطقه تدوين کند که پس از تاييد بنياد مسکن در منطقه اجرايي شود.وي اظهار کرد: تا تصويب و اجرايي شدن اين دستورالعمل، هيچ ساخت و سازي در اين منطقه انجام نخواهد شد.
درخواست از شهروندان براي گزارش‌ ساخت و سازهاي غيرمجاز
ملامحمدزاده از شهروندان خواست تا هرگونه ساخت ساز در کوه سير اروميه، تغيير کاربري اراضي کشاورزي و تخريب کوه را فورا به فرمانداري اعلام کنند تا در سريعترين زمان اقدامات بازدارنده صورت گيرد.
دستورالعمل حفظ بافت کوه سير منتظر تاييد نهايي است
به نظر مي‌رسد که دستورالعمل‌هاي اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري، نقطه پاياني بر فرصت طلبي سودجويان در اين منطقه خواهد بود؛ در همين راستا و براي اطلاع از نهايي شدن اين دستورالعمل‌ها،  "جليل جباري" مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان‌غربي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با اعلام اينکه مطالعات در رابطه با حدود و چگونگي ساخت و ساز در مناطق روستاهاي گردشگري به پايان رسيده است، گفت: اين مطالعات به اداره کل راه و شهرسازي استان ارسال شده و منتظر تاييد نهايي دبيرخانه کارگروه امور زيربنايي است.
وي با قدرداني از معاونت عمراني استانداري آذربايجان غربي و فرماندار اروميه در پيگيري تخريب کوه سير و ساخت و سازهاي غيرمجاز در آن منطقه، بيان کرد: به دليل اينکه روستاي سير کمتر از 20 خانوار جمعيت دارد، طرح هادي از سوي بنياد مسکن در اين منطقه اجرا نمي‌شد که با پيگيري مسوولان دولتي طرح هادي در اين روستا نيز به دليل شرايط خاص موجود، اجرا خواهد شد.
دولت در بحث برخورد با زمين‌خواري با کسي تعارف ندارد
آيدين رحماني معاون هماهنگي امور عمراني استاندار آذربايجان‌غربي نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با تاکيد بر اينکه دولت در بحث زمين خواري با احدي تعارف ندارد، گفت: استاندار به عنوان مقام عالي استان نيز در راستاي مقابله با هرگونه کوه خواري يا زمين‌ خواري حساسيت ويژه‌اي دارد که همين موضوع روند مبارزه با فساد را در استان بهبود مي‌بخشد.
وي با بيان اينکه هرگونه ساخت و ساز بدون اخذ پروانه در منطقه سير اروميه غيرمجاز تلقي خواهد شد، اظهار داشت: خاطيان به مراجع قضايي معرفي مي‌شوند.
رحماني همچنين با تاکيد بر برخورد جدي با تغيير کاربري اراضي کشاورزي در منطقه، بيان کرد: هرگونه تغيير کاربري بدون کسب مجوزهاي لازم، جرم تلقي مي‌شود.
وي همچنين با قدرداني از رسانه‌ها در پيگيري برخورد با سودجويان در بحث ساخت و سازهاي غيرمجاز و کوه خواري در منطقه سير اروميه، گفت: برخورد با فساد يک مطالبه عمومي است و دولت تدبير و اميد در اين راستا و براي مبارزه با فساد عزم جدي دارد.
آنطور که به نظر مي‌رسد همدلي مردم با دولت در مبارزه با کوه خواري و زمين‌ خواري مي‌تواند نقطه عطفي براي الگو برداري از اين موضوع در برخورد با فساد در ساير زمينه‌ها باشد.
به گزارش امانت به نقل از ايرنا، گزارشات محلي از مردم منطقه نيز حاکي از آن است که مردم روستاي سير اروميه از اقدامات باز دارنده فعلي براي جلوگيري از ساخت و ساز غير مجاز و تغيير کاربري اراضي کشاورزي در منطقه رضايت کافي دارند و جلوگيري از کوه خواري را اقدامي مناسب در جهت حفظ بافت فرهنگي و جغرافيايي منطقه مي‌دانند.
کوه سير اروميه چسبيده به محدوده شهري منطقه بالانشين اروميه است که به دليل ويژگي خاصي گردشگري، قبل از ايام کرونا همه روزه ميزبان بسياري از شهروندان بوده است.