گروه گزارش: مشکلات ارزي، بالا بودن هزينه‌هاي توليد در برابر قيمت ناچيز در بازار به همراه مشکلات اقتصادي کشور موجب شده است که 800 هزار تن سيب با کيفيت آذربايجان غربي چشم‌انتظار رفع موانع صادراتي باشد.
آذربايجان غربي امسال با توليد 1.2 ميليون تن سيب علاوه بر رکوردشکني توليد در مقايسه با 10 سال گذشته ازنظر کيفيت محصول توليدي نيز رتبه برتر کشوري را به خود اختصاص داده؛ اما باوجود تلاش‌هاي يک‌ساله باغداران تأمين بازار پس از توليد و صادرات همچنان از چالش‌هاي اساسي اين بخش است.
همه‌ساله سورت، بسته‌بندي و نبود کاميون‌هاي يخچال دار از موانع بزرگ براي عرضه و فروش سيب در بازارهاي جهاني و حتي بازار سنتي سيب ايران يعني عراق تبديل‌شده بود اما امسال به‌رغم حل بخشي از اين مشکلات به دليل پيمان‌سپاري ارزي و افزايش قيمت تمام‌شده سيب در مقايسه با نرخ سيب در بازار بازهم قطب سيب ايران با دغدغه صادرات مهم‌ترين محصول استراتژيک خود در بخش کشاورزي مواجه است.هرسال از آذرماه صادرات سيب به کشورهاي خارجي به‌خصوص عراق و کشورهاي اوراسيا در استان از سر گرفته مي‌شود اما امسال باوجوداينکه آذرماه به نيمه رسيده است هنوز حرکتي در بخش صادرات 800 هزار تن سيب باکيفيت توليدي استان مشاهده نمي‌شود.
معيشت 60 هزار خانوار آذربايجان غربي در گرو حل موانع صادراتي
به اعتقاد کارشناسان بخش کشاورزي و اقتصادي استان ادامه اين روند و عدم رفع موانع صادراتي موجب بروز فاجعه فاسدشدن سيب در سردخانه‌هاي استان خواهد شد که از دست رفتن دسترنج بخش زيادي از باغداران استان را در پي خواهد داشت.آذربايجان غربي با توليد سالانه بيش از يک‌ميليون و 200 هزار تن سيب، قطب نخست اين محصول در کشور به شمار مي‌رود اما به دليل نبود برنامه‌ريزي مناسب و منسجم سالانه در بخش توليد، عرضه در بازارهاي داخلي و خارجي به‌جاي اينکه اين موضوع نقطه قوت اقتصادي باشد، به مشکل تبديل‌شده است.
نبود برنامه مشخص و الگوي مناسب کشت، ضعف بسته‌بندي مناسب محصول  منطقي نبودن قيمت‌ها با توجه به هزينه توليد، گران بودن هزينه‌هاي حمل‌ونقل به همراه خودداري باغداران از فروش به‌موقع سيب‌هاي توليدي، دست‌به‌دست هم داده تا مشکل بازار سيب آشفته‌تر از سال‌هاي قبل باشد.امرارمعاش بيش از 60 هزار خانوار روستايي و شهري در استان به صنعت سيب‌درختي وابسته است، 10 هزار نفر نيز به‌صورت غيرمستقيم پس از توليد در امر برداشت، بسته‌بندي فروش، صادرات و ساير بخش‌هاي مرتبط با اين محصول فعاليت مي‌کنند.به گفته مسئولان استان هيچ محدوديتي براي صادرات سيب وجود ندارد اما صادرکنندگان پيمان‌سپاري ارزي را عامل کاهش ?? درصدي صادرات سيب عنوان مي‌کنند، هرچند مشکلات صادرات سيب و موانع پيش روي آن و موضوع پيمان ارزي يک مسئله کشوري است و تنها مختص آذربايجان‌غربي نيست اما با توجه به سهم بزرگ اين استان در توليد سيب، هرگونه مانع‌تراشي براي صادرات آن بيشترين زيان‌ها را به باغداران اين استان وارد مي‌کند.
موانع صادراتي سيب هر چه سريع‌تر برداشته شود
جانشين رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي در امور بازرگاني و مدير توسعه بازرگاني در اين خصوص گفت: امسال سيب آذربايجان غربي نسبت به هفت تا هشت سال اخير ازنظر ميزان توليد و کيفيت حرف اول را در کشور مي‌زند و هم‌اکنون ازنظر اداري مشکلي براي صادرات اين محصول وجود ندارد.
احمد دهقان با بيان اينکه امسال سيب‌هاي توليدي استان با کيفيت بسيار خوب و بر اساس نياز بازارهاي جهاني سورت و بسته‌بندي شده است، افزود: آذربايجان غربي سهم 50 تا 60 درصدي در ذخيره و انبار سيب‌هاي صادراتي کشور دارد امسال نيز بيش از 500 هزار تن از 750 تا 800 هزار تن سيب ذخيره‌شده در سردخانه‌هاي استان از کيفيت بالاي صادراتي برخوردار است.وي با اشاره به اينکه اقدامات اداري با نهادهاي ذي‌ربط براي حل موانع صادراتي سيب صورت گرفته است، گفت: در حال حاضر يکي از موانع مهم پيش روي صادرات به‌خصوص صادرات سيب پيمان‌سپاري ارزي و برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور است.
دهقان خاطرنشان کرد: به دليل تحريم‌ها و نبود بانک يا صرافي بين کشور ايران و کشورهاي صادرکننده براي برگشت ارز حاصل از صادرات، صادرکنندگان با مشکل جدي مواجه هستند به‌طوري‌که سال 97 به دليل مشکل پيمان‌سپاري ارزي در حال حاضر کارت صادراتي 70 تا 80 نفر از صادرکنندگان استان تعليق شده است.
فرصت اندک سه ماهه براي صادرات
مدير امور بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي با تأکيد بر اينکه هم‌اکنون در بخش ديپلماسي براي صادرات با مشکل مواجه هستيم، افزود: مشتري سيب‌هاي ايران در سال‌هاي اخير کشورهاي روسيه، عراق، افغانستان، پاکستان و هندوستان بودند که امسال هرکدام به دلايلي در بخش صادرات محدوديت‌هايي را اعمال کرده‌اند براي اين موضوع بايد از طريق روابط ديپلماتيک موضوع را حل و بررسي کرد که تاکنون اقدام خاصي در اين خصوص صورت نگرفته است.
دهقان با بيان اينکه در حال حاضر با فرصت اندک سه‌ماهه براي صادرات سيب‌هاي انبارشده در سردخانه‌هاي استان مواجه هستيم، گفت: بايد در اين فرصت اندک با حل موانع صادراتي به همراه اعمال تشويق‌ها و نيز جوازهاي لازم صادرات سيب روان‌سازي شود چراکه در صورت بي‌توجهي در ماه‌هاي آتي با مشکل جدي مواجه مي‌شويم.وي تأکيد کرد: بيش از 750 تا 800 هزار تن سيب‌درختي درجه 1 و2 در سردخانه‌هاي استان ذخيره‌سازي شده است که ضروري است تمهيدات لازم براي صادرات اين محصول توسط مسئولان اجرايي و دستگاه‌هاي ذي‌ربط انجام شود.مدير امور بازرگاني سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان غربي اضافه کرد: مشکل تعهد سپاري ارزي صادرکنندگان سيب‌درختي موجب کاهش رغبت صادرکنندگان شده و براي حل مشکلات صادرات در اسرع وقت بايد تمهيداتي انديشيده شود.
کمتر از 10 هزار تن سيب از آذربايجان_غربي صادر شده است
مديرعامل شرکت تعاوني باغداران اروميه با بيان اينکه امسال هنوز حرکت و اقدام مشخصي در زمينه? صادرات سيب مشاهده نمي‌شود، گفت: سال گذشته 570 هزار تن سيب توليدي استان به خارج از کشور صادر شد و آذرماه سال گذشته تا اين موقع حداقل 50 تا 60 هزار تن سيب صادرشده بود اما امسال در آذرماه قرار داريم و کمتر از 10 هزار تن سيب صادرشده است.امير مرادي با تأکيد بر چاره‌انديشي در خصوص موانع صادراتي پيش روي سيب استان اضافه کرد: هم‌اکنون 800 هزار تن سيب در سردخانه‌هاي استان با کيفيت بسيار بالا ذخيره‌سازي شده و اگر چاره‌انديشي نشود در ابتداي سال آينده با فاجعه فاسدشدن سيب‌ها بايد مواجه شويم.
وي پيمان‌سپاري ارزي، قيمت ناچيز سيب در بازار باوجود قيمت بسيار بالاي تمام‌شده، هزينه بالاي بسته‌بندي و عدم برنامه‌ريزي اصولي را مهم‌ترين مشکلات پيش روي سيب استان برشمرد و افزود: اگر روند صادرات مثل سال گذشته و سال‌هاي قبل باشد باز مثل هميشه سيب‌ها در سردخانه‌هاي استان فاسد مي‌شوند اما اگر موانع صادراتي ازجمله پيمان ارزي حل شود هيچ مشکلي براي صادرات سيب نداريم.وي ادامه داد: با توجه به اين بازرگانان و صادرکنندگان مجبور هستند به خاطر قانون تعهدات ارزي، وجه حاصل را به حساب‌هاي بانکي خود انتقال دهند و اين امر باعث افزايش تراکنش مالي حساب آنان مي‌شود و اداره امور مالياتي بدون توجه به اين موضوع، جريمه‌هاي مالياتي اخذ مي‌کند.مرادي درجه‌بندي سيب در گمرکات را يکي ديگر از عوامل کندي روند صادرات محصولات کشاورزي ازجمله سيب اعلام کرد و گفت: بسته‌بندي مناسب و استفاده از کاميون‌هاي يخچال‌دار يکي از اين شاخص‌هاي صادراتي است که در صورت رعايت نکردن آن‌ها، محموله در گمرک با مشکلاتي مواجه مي‌شود.مديرعامل شرکت تعاوني باغداران اروميه با اشاره به علاقه‌مندي کشورهاي هند و پاکستان براي سيب ايران به‌خصوص سيب قرمز افزود: تشکيل ميز سيب کشوري و زنجيره سيب در استان از گام‌هاي خوب براي حل مشکل بازار سيب است که اميدواريم بتوانيم اين موارد را وارد فاز اجرايي کنيم.
وزارت امور خارجه از ديپلماسي فعال اقتصادي برخوردار نيست
نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي هم معتقد است، وزارت امور خارجه ديپلماسي فعال اقتصادي ندارد تا بتواند سهمي از بازارهاي کشورهاي هم‌جوار همچون روسيه، عراق، ترکيه، اوراسيا و …را به دست آورد و از توانايي لازم براي تعامل با تجار اين کشورها براي صادرات محصولات داخلي برخوردار نيست.سيدسلمان ذاکر با بيان اينکه اگر ديپلماسي اقتصادي ضعيف شود طبيعي است که نمي‌توانيم صادرات را پايدار کنيم، افزود: برخي مقررات خاص در گمرک و ميزان تعرفه‌ها باعث شده است که نتوانيم محصولات خود اعم از سيب و انگور را صادر کنيم.وي با تأکيد بر اينکه کشاورزي استان بايد به سمت مدرنيته حرکت کند، اظهار کرد: با توجه به مشکل کم‌آبي و در راستاي احياي کامل درياچه اروميه بايد نوع کشت در استان از محصولات پر آب بر به کشت محصولات کم آب بر و اقتصادي تغيير کند.ذاکر با تأکيد بر ترويج و فرهنگ‌سازي در خصوص روند صادرات بين باغداران گفت: باغداران ما تجربه‌اي در زمينه? بازاريابي و فروش ندارند و موضوع بسته‌بندي و سورتينگ نيز که اين امر را تحت تأثير قرار مي‌دهد مشکلي دوچندان است که بايد جريمه آن را باغداران بپردازند.وي گفت: برخي صادرکنندگان استان نيز داراي تخصص خاص در اين زمينه نبوده و هر نوع ميوه با هر کيفيتي را به هر طريقي به بازارهاي خارجي ارسال مي‌کنند و اين امر باعث شده تا در سال‌هاي اخير بازارهاي هدف براي سيب تحت تأثير قرار بگيرند.ايران، چهارمين توليدکننده سيب جهان با سه ميليون و 400 هزار تن توليد محصول است و آذربايجان غربي اولين توليدکننده سيب کشور با سالانه حدود يک‌ميليون تن سيب در ارقام مختلف است ولي سهم بسيار اندکي از بازارهاي کشورهاي همسايه در اختيار سيب توليدي آذربايجان غربي است که نيازمند يک آسيب‌شناسي جدي و تدابير مثمر ثمر براي حضور در بازارهاي منطقه است.
به گزارش امانت به نقل از مهر،هرچند تحريم‌هاي اقتصادي مانعي پيش روي صادرات محصولات کشاورزي است اما با اندکي تدبير و برنامه‌ريزي ازجمله حل بروکراسي‌هاي گمرکي و اداري و نيز بازاريابي مناسب مي‌توان موانع پيش روي صادرات را به‌راحتي برداشت.